Tam Covid-19'un yaşattığı olumsuz etkileri üzerimizden atarken son günlerde maymun çiçeği virüsü diye bir hastalık duyar olduk. Suçiçeği hastalığını ülkemizden başarılı aşılama yöntemiyle yok etmişken bu hastalık nerden çıktı? Suçiçeğine mi benziyor? Adı neden maymun çiçeği? Nasıl bulaşıyor? Nasıl bir hastalık oluşturuyor? Ve en önemlisi ölümcül mü?
Aslında bu hastalık geçmiş yıllarda bilinen ancak daha çok Afrika kıtasının Batı ve Orta kesimlerinde görülen bir virüs sonucu oluşuyor. Son zamanlarda kemirgenlerde ve yabani hayvanların vücutlarında görülen maymun çiçeği virüsü, enfekte hayvanlardan insanlara bulaşarak insanlar arasında da yayılmaya başladı. Geçmişte yabani hayvandan insana bulaşın sınırlı olması, insandan insana bulaşın ise yoğun ve uzun süreli temas gerektirmesi nedeniyle yalnızca belirli bölgelerde görülüp vakalar ise aile içerisinde sınırlı kalmaktaydı. Bugünlerde ise hastalığın merkez üssü Avrupa kıtası olarak görülüyor.
Hastalık sanki maymunlardan kaynaklıymış gibi bir hissiyat verse de aslında kökeni kemirgenler. Fakat 1958 yılında bir araştırma için tutulmakta olan maymun kolonilerinde çiçek hastalığına benzer belirtiler gösteren iki farklı salgın sonucunda bu virüs tespit edildiği için maymun çiçeği olarak isimlendirilmiştir. İnsanlarda ise ilk kez 1970 yılında gözlenmiştir.
Belirtileri Nelerdir?
Hastalık enfekte olmuş hayvanlardan veya enfekte olmuş farklı bir insandan geçebilmektedir. Hastalığın ortaya çıkışı 5 ila 21 günlük bir süreyi kapsamaktadır. Başlıca belirtiler yüksek ateş, baş- sırt ve kaslarda görülen ağrı, lenf bezlerinde şişkinlik, yorgunluk ve ciltte yer alan su dolu küçük kabarcıklardır.
Ciltteki döküntüler hastalığın gözlenmeye başlamasından itibaren 1 ila 5. günde ortaya çıkabilir. Döküntüler öncelikle yüz bölgesinde görülür, sonrasında diğer bölgelere yayılır. Döküntülerin benzerliği nedeniyle suçiçeği ile karıştırılabilir. Döküntüler başlangıçta içi su dolu kabarcıklar iken zamanla bunlar kabuklu noktalar haline dönüşür ve iyileşmeye başlar. Bazı hastalarda döküntüler tüm vücuda yayılırken bazılarında daha az kabarcık görülür. Hastalığın şiddetine göre genellikle 2 ile 4 hafta aralığında döküntüler tamamen kaybolur ve hasta iyileşir.
Maymun çiçeği vakalarının %3-%6' sı ölüm ile sonuçlanmaktadır.
Nasıl Bulaşır?
Hastalık genellikle fareler, sincaplar gibi kemirgen hayvanlardan bulaşır. Enfekte olmuş bir hayvan tarafından ısırılmak, bu hayvanların vücut sıvılarına, derilerine veya hastalıktan kaynaklı döküntülerine dokunmak, enfekte bir hayvanın iyi pişmemiş olan etini tüketmek, kürkünü kullanmak gibi durumlar hastalığın bulaşmasına neden olur. Hastalık bu şekilde insanlara ulaşarak ve yayılarak salgına neden olmaktadır. Hasta bireylerde görülen kabarcıkların içindeki sıvı hastalık etkenini içerir. Hastalık taşıyan bir bireyin eşyalarına, havlusuna, çarşafına, giysilerine dokunmak; bu eşyaları ortaklaşa kullanmak hastalığın bulaşmasına neden olur. Ayrıca enfekte olan kişilerin öksürmesi, hapşırması ile de hastalık bulaşabilir. Teşhis konulan kişilerin karantina altında kalması bulaş açısından büyük önem taşımaktadır.
