Anne babaların dört gözle beklediği anlardan biri çocuklarının anne ya da baba dediğini duymaktır. Onların yeni sesler çıkarmaları, kelimeleri kullanmaları ve cümleler kurmaları evde büyük bir zafer coşkusu yaşatır. Konuşma süreci her çocuk için farklıdır. Normal gelişime sahip çocukların 18 ila 50 ay arasında konuşması beklenir. Genetik yapı ve çevresel faktörler çocukların konuşmalarını etkiler.
İlk başlarda anlamlı ya da anlamsız sesler çıkarmaya başlayan çocuk zamanla çevreden duyduğu kelimeleri tekrarlamaya başlar. Bir çocukta anlamlı ve anlaşılır konuşma her sene % 25 oranında artış gösterir.
Ancak bazı çocuklarda fiziksel, zihinsel veya çevresel faktörler konuşmayı geciktirebilir. Çocuğun işitme veya görme kaybı olması, dil, dudak veya damakta var olan fiziksel sorunlar çocuklarda konuşmayı geciktirir. Çevrede konuşma ile ilgili uyarıcıların azlığı, baskıcı bir aile ortamı, evde iki farklı dilin konuşulması da çocuğun konuşma geriliği yaşamasına neden olabilir. Bunun yanı sıra erken doğum, yaşanan uzun süreli ateşli hastalıklar, ailede konuşma geriliği öyküsünün varlığı veya anne babanın hatalı tutumları sonucu da çocuklar geç konuşabilirler. Bazen de tüm bu belirtilen koşullardan bağımsız olarak hiçbir neden olmaksızın çocukta geç konuşma görülebilir.
Günümüzde çocuklarda konuşma geriliğine neden olan bir diğer ana faktör ise tablet ve TV kullanımıdır. Özellikle çocuğun yemek yemesini sağlamak ya da sakinleşmesini desteklemek amacıyla tablet kullanılması sosyalleşme, iletişim, analiz etme, dil gelişimi gibi pek çok açıdan olumsuz etkiye sebep olmaktadır. Eğer çocukta herhangi bir fiziksel ya da nörolojik sorun yoksa ve buna rağmen konuşma problemi yaşanıyorsa öncelikle çocuğu elektronik ortamlardan uzaklaştırmak gerekiyor.
Babaların çocuklarıyla verimli vakit geçirmesi, oyun oynaması, sohbet etmesi çocukta konuşma gelişimi üzerinde önemli bir etkiye sahip. Çocuk gelişiminde her ne kadar başrolün anneye ait olduğu düşünülse de babalarıyla iletişim kurabilen çocukların daha hızlı konuşabildiği gözlemlenmiştir.
Çocukların sosyalleşebileceği, başka çocuklarla iletişim kurabileceği, oyun oynayabileceği kreş gibi ortamlarında dil gelişimi üzerinde olumlu bir etkisi bulunmaktadır.
Anne babalar olarak çocukların dil gelişimini arttırabilmek için istediği şeyi işaretlerle değil sözcüklerle aktarması konusunda teşvik edici olmalıyız. Cevaplayabileceği sorular sorup onunda bize sorular sorması konusunda desteklemeliyiz. Çocukla beraber kitap okumak, birlikte şarkı söylemek, ayna karşısında kelimeleri tekrar etmek, onun bir şeyler anlatması konusunda destek olmak ve tüm bunlar sırasında sabırlı davranmak oldukça önemli. Ayrıca konuşma geriliğinin fark edilmesi sonucunda bir uzman desteği almakta bu sorunun giderilmesinde önemli bir rol oynayacaktır.
