Düşük proteinli beslenme kişilerin tercihi olabileceği gibi zorunda olduğu durumlarda söz konusu olabilir. Dünya Sağlık Örgütü'nün önerisiyle sağlıklı bireylerde günlük protein ihtiyacı genel olarak kilo başına 0,8–1 gram olarak belirlenmiştir. Ancak bazı bireylerde proteinin sebep olduğu bazı rahatsızlıklardan dolayı bu orana uyulamamakla beraber düşük proteinli beslenme bir tercih değil mecburiyet olmaktadır. Fenilketonüri (PKU) hastalığı da bunlardan biridir.
FENİLKETONÜRİ (PKU) NEDİR?
Fenilketonüri (PKU) hem anne hem de babadan genler yoluyla geçen kalıtsal bir aminoasit metabolizma bozukluğudur. Bu hastalık vücutta fenilalaninin adı verilen amino asitten kaynaklı meydana gelmektedir. Fenilalaninin başka bir aminoasit olan tirozine dönüşemeyip kanda ve vücuttaki bazı dokularda birikmesiyle merkezi sinir sisteminde büyük hasara sebep olmaktadır. Yeni doğanlarda tedavi edilmezse geri dönüşsüz beyin hasarına sebep olmaktadır. Bu nedenle nörolojik ve fiziksel bozulmanın önlenmesi adına yaşam boyu tedavi gerekmektedir.
Bu hastalığa sahip bireyler protein içeren gıdaları ya da yapay tatlandırıcı olan aspartamı tükettiğinde ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşacaklarından hayatları boyunca düşük protein içeren, fenilalaninin sınırlandırıldığı diyetleri uygulamalıdırlar.
FENİLKETONÜRİ (PKU) DİYETİ
Fenilketonüri (PKU) tedavisinde fenilalanin içeren gıdaların sınırlandırıldığı özel bir diyet uygulanır. Bebeklik döneminde bu hastalar anne sütü ile beslenebilir. Bebek katı yiyecekleri yiyebilecek kadar büyüdüğünde ise düşük proteinli beslenmelidir.
Fenilketonüri Hastalarının Kaçınması Gereken Yiyecekler:
- Et ve et ürünleri (tavuk, kırmızı et, işlenmiş etler, balık vb..)
- Süt ve süt ürünleri
- Yumurta
- Kuruyemişler
- Makarna, ekmek, poğaça, simit, kraker, bisküvi
- Kurufasulye, mercimek, nohut, bakla, soya çeşitleri, barbunya
- Aspartam içeren içecekler
BESİN EKSİKLİKLERİ
Bu hastalarda uygulanan kısıtlı doğal protein tüketiminin olduğu diyet ile birlikte içerisinde günlük olarak önerilen düzeyde vitamin, protein, eser elementleri olan özel tıbbi mamalar alınmıyorsa özellikle vitamin B12 olmak üzere birçok besin için eksiklik riski taşırlar. Bu eksikliklere bağlı ciddi nörolojik ve hematolojik bulguların oluşmaması adına mutlaka multivitamin ve mama desteği alınmalıdır.
