5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ek 9. Madde ile 1 Nisan 2015 tarihi itibariyle ev hizmetlerinde çalışanların çalıştıkları gün sayısına göre farklı statüde sigortalanması zorunlu kılınmıştır. Bu kanuna göre ev hizmetlerinde bir gün bile çalışmış olan kişilerin sigortalanması zorunludur. Bu kişilerin ev hizmetlerinde sürekli veya sürekli olmadan çalıştırılmaları da, çalıştıkları süre zarfında sigortalı olma kuralını değiştirmemektedir.
Ev hizmetlerinde çalışanlar bir veya birden fazla işverene bağlı olarak çalışabilir ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde 10 günden az çalışma gün sayısı bulunması halinde bu çalışanlar için iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödenmesi yine aynı şekilde zorunludur.
Peki, bu çalışanların sigortaya kayıtları nasıl yapılacak?
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar e-devlet (www.turkiye.gov.tr) uygulaması aracılığıyla 4A On Günden Az Süreli Ev Hizmetleri İşveren Başvuru sekmesini kullanarak müracaat edebileceklerdir. Ancak 10 günden az çalışanların bildirimlerinin ve prim tahsilatlarının kolay yapılabilmesi için cep telefonu kısa mesaj servisi (SMS) aracılığı ile işlem yapılabilmesi de mümkün.
SMS uygulamasında, ev hizmetlerinde aynı işveren yanında ayda 10 günden az çalışanlar için öncelikle sigortalı çalıştıracak kişinin bir defaya mahsus SMS ile kendi TC numarasını yazıp '5510' kısa mesaj servisine kendini 'çalıştıran' olarak kaydettirmesi gerekmektedir.
(Örnek SMS: İŞVEREN 11111111111 yazıp 5510'a gönderilecektir.)
Daha sonra çalıştıracağı kişinin T.C. kimlik numarası ve ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini göndererek sigortalı için tescil kaydını oluşturacaktır. Bunun için EVHİZ TCKİMLİKNO AYINGÜNÜ yazıp 5510'a SMS göndermesi yeterli olacaktır. Örneğin kişi ayın 15'inde çalıştırılacaksa aşağıdaki şekilde olacak;
(Örnek SMS: EVHİZ 11111111111 15 yazıp 5510'a gönderilecektir.)
Ev hizmetlerinde çalıştırılan kişinin çalıştırıldığı her gün için aynı mesaj gönderilecektir. Örneğin kişi o ay ev hizmetlerinde 7 gün çalıştıysa örnekteki SMS yedi defa gönderilecek, sadece gönderilen SMS'deki gün sayısı değişik olacaktır. Bu şekilde SMS en fazla 9 kez gönderilebilecektir. Bu kapsamda birden fazla çalışan varsa her çalışan için ayrı SMS gönderilecek, çünkü SMS'de çalışanın T.C. Kimlik Numarasının yer alması gerekmektedir.
Bu bildirimlerde her gün için Mobil Ödeme yoluyla 4,31 TL tahsil edilecektir. Şöyle ki;
Ayda 1 gün çalışanlar için ödenecek prim, 4.31 lira.
Ayda 5 gün çalışanlar için ödenecek prim, 21.55 lira.
Ayda 9 gün çalışanlar için ödenecek prim, 38.79 lira tahsil edilecektir.
Sigortalı çalıştıran kişiye sigortalının kaydının yapıldığı ve % 2 oranındaki iş kazası ve meslek hastalığı sigorta priminin telefon faturasına yansıtılacağı yönünde cevap mesajı dönülecek ve sigortalı çalıştıran tarafından bunun onaylanması halinde sigortalı tescili tamamlanacaktır. Sigortalı çalışan bildirimi çalışanın çalışmaya başladığı ayın sonuna kadar yapılabilir.
Yani 10 günden az işçi çalıştıranlar 5510'a SMS atarak günlük 4,31 TL iş kazası primi ödeyerek tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş olacaklardır.
Ev hizmetlerinde ayda 9 gün veya daha az süreyle çalışanlar adına işverenleri sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödemek zorunda olup, çalışan isterse her aya ait yüzde 20 uzun vadeli sigorta kolları (emeklilik) primi ile yüzde 12,5 genel sağlık sigortası (GSS) primini takip eden ayın sonuna kadar bankalar aracılığıyla kendisi ödeyebilecektir.
Emekli aylığı alanlara ayrı bir parantez açmak gerekir ise, bu kişilerin aylıkları kesilmez ve ayrıca uzun vade ve genel sağlık sigortası primi alınmaz.
Peki, kimler ev hizmetlerinde 10 günden daha az süre ile çalışabilir?
1. 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi çalışanlar, (5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi: Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,
(b) bendi: Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan ise;
Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar,
Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar,
Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,
Tarımsal faaliyette bulunanlar
2. 2925 sayılı Kanunla, 5510 sayılı Kanunun ek 5 ve ek 6ncı maddelerine tabi sigortalılar,
(2925 sayılı kanuna göre sigortalı sayılanlar: sosyal güvenlik kanunları kapsamı dışında olanlarla, bu kanunlara göre malullük emeklilik (yaşlılık) aylığı, sürekli tam iş göremezlik geliri almayanlardan; süreksiz olarak tarım işlerinde hizmet akdiyle çalışanlardan istekte bulunanlar sigortalı sayılırlar. 5510 sayılı kanunun Ek 5.madde kapsamında sigortalı olabilmek için ise aşağıdaki şartların sağlanması gerekir.
Kanunun 4.maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri ile 506 sayılı kanunun geçici 20.maddesi ve 2925 sayılı Kanun kapsamında çalışmamak,
İsteğe bağlı sigortalı veya isteğe bağlı iştirakçi olmamak,
Sosyal Güvenlik Kurumundan ve 506 sayılı Kanunun geçici 20.maddesi kapsamındaki sandıklardan kendi sigortalılıklarından dolayı gelir veya aylık almamak,
18 yaşını doldurmuş olmak,
*01.07.1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre aylık bağlanmamış olması gerekir.
5510 sayılı kanunun Ek 6.madde kapsamında sigortalı olabilmek için ise aşağıdaki şartların sağlanması gerekir.
Hizmet akdi, kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmama (tarım da dahil) ve kamu görevlisi olarak çalışmama,
İsteğe bağlı sigortalı olmama,
Banka sandıklarına tabi çalışmama,
Gelir veya aylık almama,
18 yaşını doldurmuş olma,
3. Herhangi bir çalışmaya bağlı olmayanlar
4. İsteğe bağlı sigortalılar,
5. Kurumdan aylık ve gelir alanlar, Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışabilirler.
