İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından İlk kez 1968 yılında '100 Büyük Firma' olarak başlatılan çalışma 1998 yılından itibaren 500+500 olmak üzere Türkiye'nin 1000 büyük sanayi kuruluşuna ait satışlar, yaratılan katma değer, özkaynak, aktif toplamı, vergi öncesi karlılık, ihracat ve çalışan sayısı büyüklüklerine göre elde edilen veriler her yıl kamuoyuna açıklanmaktadır. Özellikle 'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu' araştırmalarının sonucu; karar vericiler için Türkiye ekonomisinin geleceğine ilişkin yol haritası niteliğindedir.
İstanbul Sanayi Odası yapmış olduğu bu çalışma ile önemli bir hizmet yapmaktadır. Açıklanan veriler akademik olarak analiz edilerek çok farklı sonuç elde edilmesi mümkündür. Bu konuyu uzmanlarına bırakarak; açıklanan veriler üzerinden ilk beş yüzde yer alan şirketlere ilişkin yaptığım çalışmada, ülkemizdeki şirketlerin kurumsallaşma ve sürdürülebilir gelişme konusunda ciddi sorunlar yaşadığı, bu sürecin ekonomik ve siyasi gelişmelerden ciddi şekilde etkilendiği görülmektedir.
Son on yılda 225 şirket küme düşmüş
İstanbul Sanayi Odasının tarafından 2008 yılı için açıklamış olduğu ilk 500 sanayi kuruluşu listesinde yer alan 225 şirketin 2017 yılı için açıklanan ilk 500 sanayi kuruluşu listesinde yer almadığı görülmektedir. Bu listeden ekonomik olarak bir ders çıkarmadan önce sormamız gereken soru şu olmalıdır: 'Ülkemizde sermaye el mi değiştirdi? Yoksa şirketler kötü mü yönetildi? '
İstanbul Sanayi Odası ilk 500 sanayi kuruluşu açıklamasına göre ülkemizde şirketler sürdürülebilir büyüme gösteremiyor. 2013 yılında ilk beş yüzde yer alan 150 şirket 2017 açıklanan ilk beş yüz listesinde yok. Geride kalan beş yıllık dönemde ise bu değişim aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir:
2012 yılı ilk beş yüzde yer alan 60 şirket 2013 yılında
2013 yılı ilk beş yüzde yer alan 67 şirket 2014 yılında
2014 yılı ilk beş yüzde yer alan 66 şirket 2015 yılında
2015 yılı ilk beş yüzde yer alan 28 şirket 2016 yılında
2016 yılı ilk beş yüzde yer alan 71 şirket 2017 yılında yok
Rakamsal büyüme reel olarak büyümeyi desteklemiyor:
İstanbul Sanayi Odası ilk 500 şirket yıllık net satışları
- 2013 yılı 454.990.900.780,00 TL.
- 2017 Yılı 716.348.743.201,00 TL.
Yıllık ortalama dolar kuruna göre
- 2013 yılı 236.358.909,496,00 $
- 2017 Yılı 196.999.351.868,00 $
Bu değerlere göre satış hasılatımız TL bazında %57,5 artmış görünse de reel olarak bir artış olmadığı, dolar bazında %16,6 oranında bir azalış olduğu görülmektedir.
Sonuç olarak;
Sen yıllarca iktisat eğitimi gör, çalış, çabala sonra öyle bir an gelsin ki 'İki kere iki kaç ediyor' sorusuna 'vallahi pek bir şey etmiyor' diyen ilköğretim öğrencisi ülke ekonomisini özetlesin.
Tıpkı 'görüyorsunuz anlatmaya gerek yok.' diyen yurdumun insanı gibi.
