0

Ölçümleme uygulamasına son verilmesi, özellikle inşaat sektörü açısından büyük bir ferahlama unsuru olmuştur. Ancak, işverenleri çalıştırdıkları sigortalıları Sosyal Sigortalar Kurumu’na bildirmeye zorlayan ölçümleme yolu ile yapılan işçilik denetiminin uygulamadan kaldırılması, daha önce belirlenen oranın altında kalmamak için, inşaat firmalarını, inşaatlarda çalışmayan kişileri dahi çalışıyor gibi sigortalı göstermeye sevk ederken, ölçümleme müessesesine son verilmesi ile birlikte, çoğu inşaat firmalarını sigortasız ya da düşük ücretle beyanda bulunarak işçi çalıştırmaya sevk etmiştir. Özel bina inşaatları, fabrika ve iş hanı inşaatları gibi büyük yapılar kağıt üzerinde birkaç kişiyle yapılır hale gelmiştir.

Sigortasız işçi çalıştırmanın yaygınlaşması, yeni bir yasal düzenlemeyi zorunlu kılmıştır. Öteden beri mali yönden ciddi bir krizde bulunan Sosyal Sigortalar Kurumu, gelir arayışları içerisinde belli kaynaklar yaratmaya çalışmış ve 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Teşkilat Kanunu’nun 6. maddesi, 08.12.1993 tarihinde yürürlüğe giren 3917 sayılı Kanun’la değiştirilerek, “ölçümleme benzeri” yeni bir uygulama, “asgari işçilik uygulaması” müessesesi getirilmiştir.

Yapılan değişiklikle getirilen hüküm; “Sigorta Müfettişleri, işverenin Kurum’a, emsaline veya yapılan işin nitelik ve kapsamına göre işin yürütümü için gerekli olan sigortalı sayısının, çalışma süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunulduğunu saptamaları halinde, sigorta primleri hesabına esas tutulacak kazanç toplamı, Sigorta Müfettişi raporuna dayanılarak, Kurumca resen hesaplanır ve buna göre bulunacak sigorta primleri 506 sayılı Kanun’un 80. maddesine göre tahsil edilir.

İşin yürütümü için asgari işçilik miktarı yapılan işin niteliği, bünyesinde kullanılan teknoloji, işyerinin büyüklüğü, benzeri işletmelerde çalıştırılan işçi sayısı, ilgili meslek veya kamu kuruluşlarının görüşü gibi unsurlar dikkate alınarak Sigorta Müfettişi’nce saptanır.” şeklindeydi.

04.10.2000 tarih ve 24190 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 616 sayılı KHK’nın 66. maddesi ile 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu’nun “asgari işçilik düzenlemesi” ne ilişkin 6. maddesi de dahil olmak üzere bazı maddeleri yürürlükten kaldırılmış, bu düzenleme sonrası asgari işçilik uygulamasının yasal dayanağı kalmamıştır.