Borsa İstanbul, 1983 tarih ve 91 sayılı Menkul Kıymetler Borsaları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin çıkarılmasının ardından 3 Ocak 1986 yılında 40 şirketin hisse senetleri ile faaliyete geçmiştir. O zamanki ismi İMKB olan borsanın, İlk başkanı Muharrem Karslı'dır. İlk işlemler kara tahta üzerine tebeşir ile alım ve satım rakamlarının yazılması ile başlamış olup, 1987 yılında işlemler panoya yansıtılmaya başlandı. Yine ilk işlemler, haftalık olarak hesaplanırken, 1987 yılında günlük işlemlere geçildi. O yıllarda hisse işlemleri, fiziki olarak teslim edilerek yapılmaktaydı. 1989 yılında Takas ve Saklama Merkezi kuruldu. 1993 yılında 50 şirket ile bilgisayarlı alım ve satım işlemlerine başlandı ve 1994 yılında tüm hisse senetleri bu yolla işlem görmeye başladı. 2009 yılında Kamuyu Aydınlatma Platformu uygulaması faaliyete geçti.
Zaman ilerledikçe gelişen ihtiyaçlara göre seans adetleri, seans saatleri, açılış seansları uygulaması, hisse senedi sınıflandırmaları, emir iptal ve kademe aralıklarının daraltılması, değişken fiyatla emir toplama ve otomatik seans uygulamaları gibi birçok değişikliklere gidildi.
İstanbul dışındaki yatırımcılar için seans salonları açıldı. Hisse fiyatları seans salonlarından televizyonlara yansıtılırken telefon ile alım satımlar yapılmaktaydı. İnternetin hayatımıza girmesi ve 2009 yılından itibaren mobil hale gelmesi tüm bu işlemlerin bireysel olarak bilgisayar ve cep telefonlarından yapılmalarına olanak sağladı.
Algoritmik İşlemler
Mobil internetin yaygınlaşması, uygulamalar üzerinden borsada işlem yapma kolaylığı bireysel yatırımcıların borsaya ısınmalarını ve daha çok işlem yapmaları sonucunu doğurdu. Yazılım sektörünün de ilerlemesi ile eskiden kağıt kalemle yapılan, Piyasa Değeri, Defter Değeri, Fiyat / Kazanç oranı gibi birçok değer ve rasyolar, geliştirilen yazılımlar sayesinde anlık olarak hesaplanmaya ve takip edilmeye başlandı.
Piyasalar açılmadan belirlenen senaryo ve olasılıklara göre, hisse fiyatlarının değişmesi neticesinde devreye girerek otomatik alım satım yapan yazılımlar, diğer bir ifade ile robotlar işlem yapmaya başladı. Bu yapılan işlemler arkasında bir senaryo ve matematiksel formüller olduğu için algoritmik işlemler olarak adlandırılıyor. Bu tür işlemler son yıllarda giderek artmaya başladı. Bu yazılımlar deveye girince hızla emirler göndermekte ve anında alış veya satış işlemleri yapmaktalar. Bireysel yatırımcılar ne olduğunu anlamadan anlık fiyat değişimleri ile karşılaşmaktalar. Bireysel yatırımcılar herhangi bir haber veya fiyat değişimi neticesinde olayı anlamaya çalışırken, hızla karar vermesi gerekirken robotlar işlemlerini saniyeler içerisinde bitirmiş oluyorlar. Atı alan Üsküdar'ı geçiyor.
Robotların devreye girmesi ve hızlı işlemler yapmaları, zaman zaman piyasalarda dalgalanmalar oluşturmaları, aynı piyasada işlem yapmaya ve zamanla yarışan bireysel yatırımcılar için oldukça dikkat etmeleri gereken bir durum oluşturuyor. Bireysel yatırımcıların robotlar ile mücadele etmesi oldukça zor. Piyasada işlem yaparken, bu yeni gelişmeler de göz önünde bulundurulmalı ve günlük işlemlerdense, orta ve uzun vadeli işlemler ve stratejiler belirlenmelidir.
