Son günlerde en çok tartışılan konulardan biri Merve Dizdar, Melek Mosso ve Melike Şahin'in ödül törenlerinde Türkiye'deki kadınların sorunlarını dile getirmeleri ve karşılığında sosyal medya linci ile konser yasaklarıyla cezalandırılmaları. Peki sanatçıların toplumsal konulara değinmesi alışık olmadığımız, kültürümüzde sanatımızda yeri olmayan bir durum mudur ?
Tarihimize baktığımızda Anadolu'da edebiyat aynı yüzyıllarda eğitimli, yüksek zümre Arapça Farsça ağırlıklı Divan Edebiyat'nda hicivlerle, Halk Edebiyatı'nda ise taşlamalarla toplumsal aksaklıklara değinilmiştir. 19. yüzyıla gelindiğinde Tanzimat dönemiyle hem devlet adamı hem gazeteci vasfına sahip sanatçılar ilk defa toplumu eğitme yoluna gitmiştir. 'Sanat toplum içindir' anlayışı benimsenmiştir. Vatan yahut Silistre oyununun sahnelenmesinden sonra izleyicilerinin başlattığı protestolar yazarı Namık Kemal'in sürgün edilmesine sebep olmuştur. Baskının ve sansürün arttığı 2. Tanzimat ve Servet-i Fünun edebiyatı dönemlerinde toplumsal sorunlardan uzaklaşılmış, 'Sanat, sanat içindir' anlayışı benimsenmiştir. Daha sonra milli mücadele dönemi ve cumhuriyetin ilk yıllarında sanatçılar yeniden topluma yönelmiştir. Toplumcu Gerçekçi sanat akımıyla içimizden Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Sabahattin Ali, Aziz Nesin gibi sanatçılar çıkarmışız. Sinemaya gelince Yeşilçam'dan da Metin Erksan, Zeki Ökten, Yılmaz Güney yönetmenliğindeki ve Tarık Akan, Şener Şen, Kemal Sunal, İlyas Salman gibi unutulmaz oyuncuların başrolünde olduğu filmlerden eleştirel, toplumsal filmlere alışkınız. Müzikte ise protest akımın en sevilen şarkıları ezbere bilinen temsilcileri Selda Bağcan, Ahmet Kaya, Moğollar, Kazım Koyuncu. Televizyonda ise Levent Kırca skeçleri hala hatıralarımızda. Günümüzde protest şarkı sözleri Mor ve Ötesi, Duman, Adamlar, Dolu Kadehi Ters Tut gibi rock müzik gruplarında öne çıkıyor. Son zamanlarda televizyonlarda en çok konuşulan ve RTÜK yasaklarıyla gündeme gelen eleştirel dizi ise Kızılcık Şerbeti.
Peki sizce sanatçılar hiçbir sorunu dillendirmeden, gündeme taşımadan toplumdan kopuk mu olmalıdır ? Sanat eserlerini yalnızca gözümüze, kulağımıza hoş geldiği için mi takip etmeliyiz ?
Sanatçılarının toplumsal konulardan uzak durduğu bir toplum gelişebilir mi ?
