0

1- Asgari Randıman Oranının Uygulanacağı İş ve Sanat Kol­ları

Asgari randıman oranları, imal ve inşa işlerinde belli iş ve sanat kolları itibariyle Maliye Bakanlığı’nca tesbit edilecektir.

Genel olarak imalatçılar, satın aldıkları maddelerin şeklini değiştirerek yeni bir mal üreten ve bu yeni malı satan yada daha başka bir malın ima­linde kullanan işletmelerdir. Bir malın imalinde kullanılan hammadde ve yardımcı madde ile, işçilik ve genel giderlerden isabet eden pay, o malın maliyet unsurlarını oluşturur.

İnşa ise, kısaca, malzeme ve işçilik kullanmak suretiyle meydana getiri­len yapıdır. İnşa işlerini geniş anlamda anlamak ve gerek Gelir Vergisi Kanununda yer alan inşaat ve onarım işlerini kapsadığını, gerekse 6785 Sayılı İmar Kanununun 1. maddesinde tanımı yapılan “karada ve suda daimi ve muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave değişiklik ve tamirlerini, sabit ve müteharrik tesisleri”ni kapsadığını kabul etmek gerekir.

2- Asgari Randıman Oranlarının Tesbitinde Dikkate Alınacak Ölçüler

Maliye Bakanlığı, asgari randıman oranlarını tesbit ederken, ham­madde, yardımcı madde, enerji, işçilik ve benzeri ölçüleri esas alacaktır.

Asgari randıman oranının belirlenmesi son derece bilimsel ve teknik bilgi ve ihtisası gerektiren bir konudur. İşletmelerin bünyesinde yapılacak inceleme ve deneylerin yanısıra, konu ile ilgili ve yetkili bilimsel ve teknik kuruluşlardan da bilgi almak ve yararlanmak gerekmektedir.

Bu nedenle asgari randıman oranlarının tesbitinde, Kanunun 56. mad­desinde yazılı ölçülerin yanısıra, işletmenin büyüklüğü, kapasitesi, üretim teknolojisi, teknik ve idari organizasyonu, üretim makinalarının rantabl ça­lışıp, çalışmadığı gibi işletmeye ilişkin özel nedenlerin de gözönünde alın­masını zorunlu kılmaktadır.

3- Randıman Oranının Uygulanması

Randıman oranı imal ve inşa işleriyle uğraşan ve Bakanlıkça belirlene­cek olan belli iş ve sanat kollarında uygulanacaktır. Mükelleflerin beyan ettikleri KDV, ilgili Bakanlıkça tesbit edilen oranlara göre birim satış be­delleri üzerinden hesaplanacak KDV’den düşük olamayacaktır. Düşüklük halinde aradaki fark kadar KDV tarh olunacaktır. Ayrıca, duruma göre ge­rekli vergi cezası uygulanacaktır. Kanunda üretimleri as- gari randıman oranlarına göre düşük bulunan mükelleflere, bu düşüklüğü açıklama hakkı tanınmamıştır.