193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 'Diğer İndirimler' başlıklı 89 uncu maddesinde yer alan düzenlemeye göre; yıllık gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen gelirlerden bazı indirimlerin yapılması mümkün bulunmaktadır. Gelir vergisi matrahının tespitinde beyanname üzerinden indirimlerin yapılabilmesi için;
◊ Gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen bir gelirin bulunması,
◊ Eğer indirim yapılabilmesi şarta bağlanmış ise ilgili şartların yerine getirilmesi, gerekmektedir.
İndirim konusu yapılacak harcamaların, beyan edilen gelirin yetersizliği sonucu gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınamaması durumunda indirim konusu yapılamayan tutarın takip eden yıllara indirim olarak devri söz konusu değildir. İndirim hakkından, gelirlerini yıllık beyanname ile beyan eden mükellefler yararlanabilmektedirler. Bu nedenle ticari, zirai ve serbest meslek kazanç sahipleri yanında, ücret, gayrimenkul ve menkul sermaye iratları ile diğer kazanç ve iratları dolayısıyla yıllık gelir vergisi beyannamesi veren mükelleflerin de bu uygulamadan yararlanması mümkündür.
Vergiye tabi gelir elde eden ancak geliri;
◊ İstisna tutarı içinde kalanlar veya
◊ Nihai olarak tevkifat suretiyle vergilendirilenler, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeyeceklerinden yıl içinde yapmış oldukları indirime konu harcamaları, gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alamayacaklardır.
Eğitim ve sağlık harcamalarının aşağıdaki şartları sağlamaları halinde gelir vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilir. Bu şartla kısaca;
◊ Beyan edilen gelirin %10'unu aşmaması,
◊ Türkiye'de yapılması,
◊ Gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi,
◊ Mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocukları için yapılması, gerekmektedir.
Eğitim ve sağlık harcamaları, beyan edilen gelirin %10'u ile sınırlı olarak beyanname üzerinden indirilmekte olup, indirilemeyen kısım gelecek yıla devredilemez.
İndirime konu eğitim ve sağlık harcamalarının aynı takvim yılı içerisinde birlikte yapılması durumunda hem eğitim hem de sağlık harcamaları için ayrı ayrı beyan edilen gelirin %10'u tutarında indirim imkanı bulunmamaktadır.
Böyle bir durumda, eğitim ve sağlık harcamalarının toplam tutarının beyan edilen gelirin %10'u ile sınırlı olan kısmı, diğer şartların da sağlanması koşuluyla gelir vergisi beyannamesi üzerinden indirime konu edilebilecektir.
Beyanname üzerinden indirilebilecek olan bu harcamaların; mükellefin kendisine, eşine ve küçük çocuklarına ait olması gerekmektedir. Eşlerin ve çocukların da ayrı gelir vergisi beyannamesi vermesi durumunda, vergilendirmede şahsilik ilkesi gereği eşlerin ve çocukların her biri beyan ettikleri gelirin %10'u ile sınırlı olarak eğitim ve sağlık harcamalarını kendi verecekleri beyannameleri üzerinden indirime konu edebileceklerdir.
Eğitim ve sağlık harcamaları, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınacaktır.[1]
--------------------------
[1] Gelir İdaresi Başkanlığı, 'GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİNDE İNDİRİLECEK EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARI', Şubat 2023, Yayın No: 468, https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/beyannamerehberi/2023/2023_egitimsaglikharcamalaribrosur.pdf , Erişim tarihi: 20.03.2023
