İsveç Kralı XII. Charles, 1709 yılında gerçekleşen Poltova Savaşı'nda Ruslara yenilerek Osmanlı İmparatorluğu'na sığınmış ve bir süre Edirne'de kalmış. XII. Charles bu süreçte, ülkesinde kendisini temsil ederek yönetimde denetim ve gözetim vazifesini ifa edecek birisinin ombudsman (kamu denetçisi) sıfatıyla atanmasını sağlamış. Ombudsmanlık daha sonra 1809 İsveç Anayasası'nda parlamentoya bağlı olarak yasal zemine kavuşmuş.
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
Türkiye'de ombudsmanlık, Anayasa'nın 74. maddesine binaen, 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu ile 2012 yılında kuruldu. Kurum, TBMM'ye bağlı bir denetim mekanizması olarak 2013 yılından itibaren faaliyetlerini sürdürüyor.
KİMLER BAŞVURABİLİR?
Kamu Denetçiliği Kurumu, vergi uyuşmazlıklarının çözümünde, diğer idari çözüm yollarından sonuç alınamaması durumunda, dava açılmasından önce başvurulan bir merciidir (6328 sayılı Kanun, md. 17/4). Bu kuralın istisnası ise telafisi güç veya imkansız zararların doğması ihtimali bulunan durumlar.
Kuruma gerçek ve tüzel kişilerbaşvurabiliyor. Başvuruyu kanuni temsilci veya vekil de yapabiliyor.
DAVA AÇMA SÜRESİ DURUYOR
Kamu Denetçiliği Kurumu'na vergi uyuşmazlıklarından ötürü dava açma süresi içinde yapılan başvurularda, dava açma süresi duruyor.
KARARLAR BAĞLAYICI DEĞİL
Kurum kararları vergi hukuku açısından bağlayıcı olmayan kaynaklararasında.
Uyuşmazlıklara yönelik olarak kabul edilen başvurulara ilişkin şikayet konusu, Kurum tarafından incelenerek başvuru tarihinden itibaren en geç 6 ayiçinde sonuçlandırılıyor (6328 sayılı Kanun, md. 20/1).
Kurum tarafından kabul edilen şikayetlere yönelik olarak yapılan inceleme ve araştırma sonucunda tavsiye, ret, dostane çözüm veya karar verilmesine yer olmadığına dair kararverilebiliyor.
VERGİ UYUŞMAZLIKLARINA İLİŞKİN KARARLAR
Vergi uyuşmazlıklarına yönelik olarak verilen kararlarçoğunlukla tavsiye kararıolarak nihayete ermiş. Dostane çözüm ve ret kararları tavsiye kararlarına göre daha az sayıda. Özellikle de mükellefler ile idare arasındaki uyuşmazlıklar emlak vergisinde olmuş.
