Vergi incelemesi türleri nedir ve ne Zaman başlar?

Uygulamada 3 tür vergi incelemesi vardır. Bunlar sırasıyla;

- Tam İnceleme: Mükelleflerin her türlü iş ve işlemlerini tüm matrah unsurlarını kapsayacak şekilde ve mükellefin tabi olduğu vergiler karşısındaki durumunu, bir veya birden fazla vergilendirme dönemi itibariyle tespit etmeye yönelik olarak yapılan incelemelerdir.

- Kısa İnceleme: Vergi matrahını oluşturan unsurlardan bir veya birkaçını belirli bir yönüyle kapsamaya yönelik olarak yapılan incelemelerdir.

- Karşıt İnceleme: Yürütülmekte olan vergi incelemeleri sırasında gerek duyulan belli konularda başka mükellefler nezdinde yapılan incelemelerdir.

Vergi İncelemesi Ne zaman Başlar?

Vergi incelemesinin başlangıcı özellikle pişmanlıkla beyan hükümlerinden yararlanabilmek için önem arz etmektedir. Pişmanlık hükümlerinden yararlanmak için gerekli şartların ihlal edilmemiş olması gerekmektedir. Vergi incelemesine başlanmış olması bu pişmanlık yararlanma şartlarının kaybedilmesi demektir. İşe bu noktada vergi incelemesinin ne zaman başladığı hususu önem arz etmektedir.

Her vergi incelemesi, inceleme elemanının görev yaptığı birimde yetkililer tarafından düzenlenen incelemeye ilişkin görevlendirme yazısıyla başlar.

Vergi incelemeleri kural olarak incelemeye tabi olanın iş yerinde yapılır. İşyerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zorunlu sebeplerle incelemenin işyerinde yapılmasının imkansızlığı veya mükellef ve vergi sorumlularının istemesi ve bunun inceleme elemanınca uygun görülmesi durumunda, inceleme dairede yapılabilir. Bu takdirde inceleme elemanı belirli bir gün ve saati içeren bir yazısı ile sizi daireye davet eder.

Aldığınız davet yazısında gidemeyeceğiniz bir görüşme tarihi için randevu verilmişse, görüşme tarihini yeniden belirlemek için mümkün olan en kısa sürede inceleme elemanını arayıp durumu bildirmeli ve yeni görüşme tarihi talep edilmelidir.

İnceleme ister mükellefin işyerinde isterse dairede yapılsın; inceleme elemanı, size inceleme konusunu bildirip, işe (incelemeye) başlama tutanağını hazırlayarak sizinle birlikte imzalar ve tutanağın bir örneğini size verir. Böylece vergi incelemesi başlamış olur.

İnceleme elemanı, vergi incelemesini gerçekleştirmek için sizden yasal defter ve belgelerin ibrazını yazılı olarak ister. Bu durumda defter ve belgelerin ibrazı için 15 günden az olmamak üzere bir süre verilir.

Verilen süre içerisinde defter ve belgeleri mazeretsiz olarak getirmemeniz durumunda bunları ibraz etmemiş sayılırsınız ve bu da dönem gelirinizin veya kazancınızın re'sen takdir edilmesini ve bir takım cezai yaptırımları gerektirir.(1)