0

Gelir vergisi kanunun 65' inci maddesinde, serbest meslek faaliyeti, sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye ve ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapanların faaliyeti olarak tanımlanmıştır. Aynı kanunun 66'ncı maddesinde kimlerin serbest meslek erbabı olacaklarına ilişkin açıklama yer almaktadır.

26.12.2014 tarihli ve 29217 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 'Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliğinin' 3'ncü maddesinde;

Bölgesel turist rehberleri, (Ruhsatnamesinde ve çalışma kartında belirtilen coğrafi bölge veya bölgelerde çalışma hak ve yetkisine sahip olan turist rehberleri)

Ülkesel turist rehberleri, (Ruhsatnamesinde ve çalışma kartında ülke genelinde çalışma hak ve yetkisine sahip olan turist rehberleri)

Eylemli turist rehberi (Çalışma kartı sahibi olup fiilen turist rehberliği hizmeti sunma hak ve yetkisine sahip olan turist rehberi)

Eylemsiz turist rehberi (Ruhsatname sahibi olup, çalışma kartı olmayan turist rehberleri)

Gelir vergisi kanununda eylemli ve eylemsiz turist rehberlerinin vergilendirilmeleri açısından ayırıma gidilmiştir.

Eylemli turist rehberleri;

Fiilen turist rehberliği hizmeti sunma hak ve yetkisine sahip olup, meslek odasına (turist rehberleri meslek odası) kaydolma, ruhsat ve çalışma kartı alma zorunluluğu bulunanlar eylemli reyiz olan eylemli turist rehber olarak adlandırılır. Bu nevi şartlara haiz eylemli turist rehberleri Gelir Vergisi kanunun 66/5'nci maddesinde belirtilen muafiyet hükümlerinden yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, vergi dairesi tarafından süreklilik arz edecek şekilde eylemli turist rehberliği faaliyetinde bulunanların, Gelir Vergisi Kanununun serbest meslek kazancının vergilendirilmesine ilişkin hükümler çerçevesinde vergilendirilmeye tabi tutulacaklardır. Dolayısıyla turist rehberlerinin serbest meslek makbuzu düzenlemeleri, adına makbuz düzenlenenler tarafından makbuz tutarı üzerinden GVK. Madde 94/2-b'ye göre %20 oranında Gelir Vergisi tevkif etmeleri ve turist rehberlerinin diğer vergi yükümlülükleri yerine getirmeleri gerekmektedir.

Eylemli turist rehberi olup faaliyetini süreklilik arz etmeyecek şekilde yapanlar ise gelir vergisi kanunun 82/4'ncü maddesine göre vergilendirileceklerdir. (Madde 82/4– Vergiye Tabi Arızi Kazançlar: Arızi olarak yapılan serbest faaliyetleri dolayısıyla tahsil edilen hasılat) Bu nevi arızi serbest meslek faaliyeti ödemesinde, hizmet alan tarafından gider pusulası ile belgelendirmeleri gerekecektir.

Diğer taraftan turist rehberlerinin, Gelir Vergisi Kanununun 61'nci maddesi kapsamında hizmet sözleşmesine dayalı olarak ücretin tüm unsurlarını taşıyacak şekilde faaliyette bulunmaları halinde elde edilen gelir, ücret olarak değerlendirilip vergilendirilmeleri gerekecektir.