Sosyal Güvenlik Kurumu 18.06.2020 tarihli 2020/20 sayılı ve 'İşveren İşlemleri Genelgesi' ile prime esas kazançlarda bir takım düzenlemeler yapmıştır. Bu düzenlemeler kısaca yazımızda ele alınmıştır;
- Adlarına yapılan prime esas kazanç tutarı, prime esas kazanç üst sınırını aşan sigortalıların, prime esas kazancın aşan kısmının iadesini talep etmeleri durumunda, bildirimler farklı illerde kurulu bulunan işyerlerinden yapılmış olması halinde, söz konusu prim iadesinden önce Kurum bu hizmetlerin doğruluğunu denetim ve kontrolle görevli memurları marifetiyle tespit edecek ve bundan sonra iade işlemi gerçekleştirilecektir.
- İş akdinin askıda olduğu ayda iş akdi feshedilen sigortalıların hak kazandıkları halde kullanmadıkları izin süreleri olabilmektedir. İşte bu izin sürelerine dair izin ücretleri, prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ayın kazancına dahil edilecektir.
- İş hayatında çok karıştırılan ve yanlış bildirimleri sebep olan 'yolluk' ve 'yol yardımı' adı altında yapılan ödemlerin PEK(prime esas kazanç) tutarına dahil edilip edilmeyeceğine açıklık getirmiştir. Bu bağlamda 'yolluk' adı altında yapılan ödemelerden, sigortalıların geçici bir görevle başka yerde görevlendirilmesi veya görev yerinin değiştirilmesi durumunda yapılan ödemeler kastedilmekte olup prime esas kazanca dahil edilmeyecektir. 'yol parası' yahut 'yol yardımı' adı altında yapılan ödemelerden ise sigortalıların işe gidiş ve gelişleri için yapılan ödemeler kastedilmekte olup prime esas kazanca dahil edilecektir.
- 5510 sayılı Kanun prime esas kazanca dahil edilmeyecek istisnai ödemeleri açıkça belirtmiş olup diğer kanunlarda geçen muafiyet ve istisna ödemelerinin 5510 sayılı Kanun'un bağlamadığı, buna göre sigortalılara' yakacak, temizlik, aydınlatma vb.' adlar altında yapılan ödemeler prime esas kazanca dahil edilecektir.
- Altının nakitten farklı olmadığı bu nedenle altın bedelleri ücret ödeme bordrolarına yansıtılmış tutarlar üzerinden prime esas kazanca dahil edileceği belirtilmiştir.
- İkale sözleşmelerinde belirlenen bedel içerisinde 5510 sayılı Kanunda öngörülen prime esas kazançtan istisna olan bir bedel var ise bunun açıkça belirtilmesi gerektiğini, aksi takdirde ikale bedelinin hangi alacakları kapsadığına yer verilmemesi veya verilmekle birlikte ödenecek ücret ve tazminatlarla ilgili ayırım yapılmaması halinde ikale bedelinin tamamının prime esas kazanca dahil edilmesi gerektiğini açıklamaktadır.
- Arabulucu tarafından tanzim edilen anlaşma belgesinde ücret dışı ödemelere yer verildiği durumlarda olabilmektedir. Böyle bir durumda ücret dışı ödemeler akdin feshedildiği kazanca dahil edilecek, aylık prim ve hizmet belgeleri ise 'arabuculuk anlaşma belgesinin ilam niteliği kazandığı tarihi' izleyen ayın 23'üne kadar verilecek ve muhteviyatı primler aynı ayın sonuna kadar ödenecektir.(1)
[1]Murat Araz, 'Prime Esas Kazançlarla İlgili Yapılan Son Düzenlemeler', Yaklaşım Dergisi, Ağustos 2020, Sayı 332.