Kanun'da 3 aylık süreye yer verilmekle birlikte; TCMB tarafından yayımlanan 'Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ'de (Tebliğ; 2021/14 ve 2022/1 de) yurt içi yerleşik gerçek kişiler için 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli ve yurt içi yerleşik tüzel kişiler için 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılacağı belirtilmekte ve ayrıca '19 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ Taslağı'nda da, sadece 6 ve 12 ay vadeli örneklere yer verilmektedir. Buna göre, tüzel kişiler için henüz 3 ay vadeli kur korumalı TL mevduat veya katılım hesabı açılmasının mümkün olmasının mümkün olamayacaktır.
Düzenleme, 2021 yılının dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine (17.02.2022) kadar ve bu tarih sonrası dönüşüm olmak üzere iki dönemi dikkate almaktadır.
Düzenlemeye göre, kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine (17 Şubat 2022) kadar Kur Korumalı Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, geçici 14. maddede öngörülen süre ve şekilde Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda aşağıda belirtilen kazançlar kurumlar vergisinden istisna olacaktır:
• Yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının 01/10/2021 ila 31/12/2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kısmı,
• 2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar (17 Şubat 2022) Kur Korumalı Türk lirasına çevrilen hesaplarla ilgili oluşan kur farkı kazançları ile söz konusu hesaplardan dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dahil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden istisna tutulmaktadır.
3) Vade sonunda kur farkının ödenmesi
Vade sonunda kur farkının ödenmesine ilişkin açıklamalara TCMB tarafından hazırlanan 'Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğe İlişkin Uygulama Talimatında' yer verilmiştir.
Buna göre, vade sonunda hesap sahibinin döviz bazında anaparası her koşulda korunacaktır. Katılım hesaplarında katılım bankacılığı esasları geçerli olacaktır.
Vade sonu kurunun;
• Dönüşüm kurundan düşük olması durumunda banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kar payı ödenecektir.
• Dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda;
a) Faiz/kar payı tutarı kur farkından yüksekse (Faiz/kar payı tutarı > kur farkı) banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz ve katılma hesabı sahibine katılma hesabı bakiyesi ödenecektir.
b) Faiz/kar payı tutarı kur farkından düşükse (Faiz/kar payı tutarı < kur farkı) banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kar payı + 'kur farkı – faiz/kar payı' tutarı ödenecektir.
Buna göre, gerek yabancı paraların gerekse altın hesaplarının Türk lirasına dönüşme esnasında yabancı paraların veya altın hesaplarının değerlenmesinden bir zarar oluşması halinde bu zarar, kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilecektir.
Geçici 14'üncü maddenin 6'ncı fıkrasına göre, Türk Lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması durumunda bu madde kapsamında istisna edilen tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecektir.
7352 sayılı kanun maddeleri, kanunun yayımı tarihinde (29.01.2022) yürürlüğe girmektedir.
--------------------------
(Resmi Gazete: 29.01.2022 tarihli 31734 sayılı)
