19/10/2019 tarihinde yayınlanan 509 sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yapılan düzenlemeler kapsamında, vergiden muaf olmayan serbest meslek erbaplarınca (doktor, mühendis, sanatçı, menajer, serbest muhasebeci ve mali müşavir, yeminli mali müşavir vb.) düzenlenen serbest meslek makbuzları, 01/06/2020 tarihinden itibaren elektronik serbest meslek makbuzu (E-SMM) olarak düzenlenecektir.

Elektronik serbest meslek makbuzu uygulamasına geçiş sürecine ilişkin olarak serbest meslek erbaplarından;

a) 01/02/2020 tarih itibariyle faaliyetine devam etmekte olanlar 01/06/2020 tarihine,

b) 01/02/2020 tarihinden (bu tarih dahil) itibaren faaliyetine başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3'üncü ayın sonuna,

kadar E-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olmaları ve bu tarihlerden itibaren e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeleri zorunludur.

Mükellefler elektronik serbest meslek makbuzu uygulamasından, ister e-İmza araçları ile isterse de Kamu Sertifikasyon Merkezi'nden mali mühür temin etmek suretiyle, mezkûr Tebliğde açıklanan üç yöntemden kendilerine uygun olanı seçerek faydalanabilirler. Bunlar yöntemler sırasıyla;

- GİB Portal Yöntemi:Başkanlık tarafından ücretsiz olarak sunulan portal yönteminden yararlanmak isteyen mükellefler, ebelge.gib.gov.tr adresinde yayımlanan 'Elektronik Arşiv Başvuru Kılavuzu' nda açıklanan şartlara uygun olarak başvuru yaptıktan sonra, e-belgeleri gönderme ile ilgili temel işlemleri, portalda sunulan ara yüzleri kullanarak yapabilirler. (https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/kilavuzlar/e-Arsiv_Portal_Basvuru.pdf)

- Elektronik serbest meslek makbuzu uygulamasından portal yöntemi ile yararlanmak isteyen mükelleflerin https://portal.efatura.gov.tr/EArsivPortalBasvuru/ adresinden elektronik imza araçlarını kullanarak elektronik başvuru yapmaları gerekmektedir.

- Özel Entegratör Yöntemi:Bu yöntemden faydalanmak isteyen mükellefler Başkanlıktan izin almış olan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri araçlığıyla faydalanabilirler.

Bu yöntem ile e-SMM uygulamasından yararlanacak mükelleflerin, ebelge.gib.gov.tr adresinde yayımlanan 'Elektronik Arşiv Başvuru Kılavuzu' nda da açıklandığı üzere ayrıca Başkanlığa Başvuru yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

- Doğrudan Entegrasyon Yöntemi:Mükellefler e-SMM uygulamasından, kendi bilgi işlem sistemlerini Başkanlık bilgi işlem sistemleri ile doğrudan entegre etmek suretiyle de yararlanabilirler. Mükellefler bilgi işlem sistemlerinde gerekli ön hazırlıkları tamamladıktan sonra, sistemlerini ve e-belge ile ilgili süreçlerini açıklayan dokümanlarla birlikte ebelge.gib.gov.tr adresinde yer alan 'Elektronik Arşiv Başvuru Kılavuzu' nda açıklanan şartlara uygun olarak Başkanlığa başvuruda bulunacaklardır. (https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/kilavuzlar/e-Arsiv_Portal_Basvuru.pdf)(1)

Elektronik serbest meslek makbuzu uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilen mükelleflerin, mezkûr Genel Tebliğ'de açıklanan süreler içerisinde elektronik serbest meslek makbuzu uygulamasına geçmeyen mükellefler ile e-serbest meslek makbuzu şeklinde düzenlenmesi gereken serbest meslek makbuzunlarını e-serbest meslek makbuzu olarak düzenlemeyen ve almayan (kağıt serbest meslek makbuzu düzenleyen ve alanlar dahil) mükellefler hakkında VUK' nun 353/1.maddesi uyarınca her bir belge için 350 TL' dan aşağı olmamak üzere serbest meslek makbuzunda yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10'u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilebilecektir. Söz konusu kesilecek cezaların toplam tutarı bir takvim yılı içinde 180.000 TL'nı geçemeyecektir.(2)

----------------------------------
[1]Gelir İdaresi Başkanlığı, 'E-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Geçmesi Gerekenler Hakkında Duyuru', https://e-serbestmeslekmakbuzu.com/e-serbest-meslek-makbuzu-duyurular/, Erişim tarihi: 15.05.2020.

[2]Denge İstanbul Yeminli Mali Müşavirlik, 'E-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Geçmesi Gerekenler Hakkında Duyuru', Sirküler:2020/141, https://www.mazars.com.tr/content/download/992598/51883387/version/file/2762.pdf, erişim tarihi: 15.05.2020.