Kayıt dışı ekonominin önemli bileşenlerinden birisi vergisel kayıt dışılık. Özellikle belge düzeninin tam olarak işlemediği ekonomilerde vergisel kayıt dışılık önemli boyutlara ulaşıyor.
Vergisel kayıt dışılığa neden olan bir durum da küsuratlı fiyatlar…
KÜSURATLI FİYATLAMA
Psikolojik fiyatlama yöntemi olan küsuratlı fiyatlama, fiyat belirlendikten sonra bu fiyatı düz olarak almayıp, onun hemen altındaki küsurlu rakamın benimsenmesi taktiği.
Küsuratlı fiyatlama, cazibeli fiyatlama olarak da ifade ediliyor. Sonu …,99 veya …,95 gibi rakamlarla biten fiyatlar ile ciddi bir rakamsal algı yönetimi gerçekleştiriliyor. Özellikle küsurat kısımları küçük puntolarla yazılarak tüketicinin algısı etkileniyor.
TUTAR KÜÇÜK KAYIP BÜYÜK
Geçtiğimiz günlerde Tüketiciler Birliği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz, küsuratlı fiyatlamalara dikkat çekti ve 1 Kuruş dahi olsa para üstünün tüketiciye verilmesi gerektiğini, aksi halde firmaların cezai işleme maruz kalacağını belirtti.
Tüketici açısından böyle bir durum var. Ancak, olayın bir de devlet açısından vergi kaybı boyutu var.
Tüketici nakit ödeme yaptığında, birkaç Kuruşluk para üstünü önemsemiyor ya da talep etmesi durumunda alamıyor. Bunun en önemli nedeni de 1 Kuruşluk madeni paraların tedavülde olsa da dolaşımda olmaması. Ancak tüketici için küçük olan bu tutar devlet için büyük vergi kaybı yaratıyor. Söz konusu fiyatlar, kasa aşamasında da küsuratlı kaldığı takdirde; nakit ödenmesi halinde, 1 ila 4 Kuruş arasında her bir tüketici için bir enflasyon yaratırken, işletmeler için belgelendirilmeyen kazanç ortaya çıkarıyor.
Ortaya çıkan vergi kaybının tam olarak belirlenmesi mümkün değil. Ancak, 2017 yılında sunduğumuz bir tebliğde (32. Maliye Sempozyumu), incelediğimiz küsüratlı fiyatlar neticesinde yıllık ortalama vergisiz kazancın 2 milyar TL'den fazla olduğunu ifade etmiştik.
Sonuç olarak, bizim için küçük olan küsuratlar, milyonlarca alışveriş işleminin sonucunda kasalarda birikiyor ve yüksek tutarlarda kayıt dışı gelir olarak ortaya çıkıyor.
