Türkiye'nin 31 ilinde hava kalitesinin artırılması amacıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen 'Türkiye'deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Projesi-CityAir' kapsamında gerçekleştirilen ve beş gün süren Çevrimiçi Çalışma Turu'nda; Almanya, Fransa, İtalya, Polonya ve Avrupa Komisyonu'ndan hava kalitesi İle ilgili kurumların üst düzey temsilcileri ülke uygulamalarını, bilgi ve tecrübelerini paylaştı.
Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen 'Türkiye'deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması (CityAir) Projesi', Türkiye'de 31 ilin hava kalitesinin artırılması amacıyla T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülüyor.
31 ilde yerel temiz hava eylem planlarının güncellenmesi, ulaşım, sanayi, evsel ısınma ve tarım başta olmak üzere sektörel bazda hava kirliliğiyle mücadelede alınacak önlemlerin belirlenmesi ile emisyon azaltımı yol haritasının hazırlanması amacıyla yürütülen proje kapsamında gerçekleştirilen Çevrimiçi Çalışma Turu'nda, Güney İç Anadolu Temiz Hava Merkezi Müdürlüğü, Ege Temiz Hava Merkezi Müdürlüğü, Orta Karadeniz Temiz Hava Merkezi Müdürlüğü ve Akdeniz Temiz Hava Merkezi Müdürlüğü'ne bağlı 31 ilden Belediyeler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri temsilcileri ve hava kalitesi ile ilgili paydaş kurumlar, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin hava kalitesi uzmanları bir araya geldi.
Emisyon Yönetimi hakkında Çevrimiçi Çalışma Turu'nda açılış konuşmasını yapan T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Hava Yönetimi Daire Başkanı İrde Çetintürk Gürtepe, CityAir projesi kapsamında; emisyon envanteri, modelleme çalışmaları ve azaltım önlemlerinin yanı sıra kamuoyu farkındalığı için de çalışmalarını sürdürdüklerini belirtti.
Çevrimiçi Çalışma Turu'nda kim ne dedi?
Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğü Temiz Hava Politikaları Departmanından Vanda Jakir: 'Avrupa'da yürütülen hava kalitesi politikaları, net sıfır emisyon hedefiyle hazırlanan eylem planı kapsamında yürütülüyor. İmzalanan yeşil mutabakat ile AB, sürdürülebilir bir geleceğe doğru dönüşümü hedefliyor. Oldukça kapsamlı bir sözleşme olan yeşil mutabakatta hava kirliliği; endüstriden tarıma, ulaşımdan enerjiye farklı sektörlerde geniş bir yelpazede ele alınıyor. Yürütülen çalışmalar ile 2050 yılına kadar hava, su ve toprak kirliliğinin insan sağlığına zarar vermeyecek seviyeye düşürülmesi ve 2050 yılında sıfır kirlilik hedefleniyor.'
Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğü Temiz Hava Politikaları Departmanından Susanne Lindahl: 'Hava kalitesi yönetimine, endüstriyel kirleticiler açısından bakacak olursak, Avrupa Birliği'nde toplamda 52 bin endüstriyel tesis mevcut ve bu tesislerin çevresel etkileri vardır. Hava, su ve toprak kirliliği ile ilgili bazı riskler karşımıza çıkıyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı, temel itibariyle büyük endüstriyel tesislerden kaynaklanan kirliliğe çözüm bulmak notasında alınan tedbirleri ve gelecek vizyonunu ortaya koyuyor. Endüstriyel emisyonlar direktifi, mutabakatın önemli bir parçası ve sıfırı kirlilik eylem planı dahilinde çalışmalar yürütülüyor.'
Alman Çevre Ajansı Hava Kalitesi Yönetiminin Genel Yönleri Birim Başkanı Marcel Langner: 'Almanya'nın hava kalitesi konusunda yürüttüğü çalışmaları; AB, Merkezi Hükümet ve Eyaletler düzeyinde ele alabiliriz. Avrupa'da orta vadede yenilenebilir enerji kaynakları ile fosil yakıtların birlikte kullanılması, uzun vadede %100 oranında emisyonsuz bir ekonomi oluşturma hedefleniyor. Bu plan dahilinde emisyon azaltım çalışmaları gerçekleştiriliyor. Almanya'da merkezi hükümet kararı ile çevrenin ve kalitesinin hava korunması ve temiz enerjinin yaygınlaştırılması adına nükleer enerji santralleri aşamalı olarak kapatılıyor ve tamamen yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiliyor. Ayrıca şehirlerde yerel yönetimler hava kirliliğini önlemek adına farklı projeler geliştiriyor.'
İtalya Ekolojik Geçiş Bakanlığı Ulusal Araştırma Konseyi Hava kirliliği Birimi Kıdemli Uzmanı Cristina Leonardi: 'Ülkeler arasında gerçekleştirilen uygulamalar ve pratiklerin paylaşılmasının; projelerin amacına ulaşması açısından çok değerli. Kimlerin nasıl uygulamalar yürüttüğünü bilmek önemli çünkü hava kalitesi, tüm insanlığı etkiliyor. Bizler; İtalya Ekolojik Geçiş Bakanlığı Ulusal Araştırma Konseyi olarak; hava kalitesinin izlenmesi ve stratejilerin uygulanmasında çalışmalar yürütüyoruz. Her sektörün gerçekleri ve beklentilerine uygun olacak şekilde ulaşım, tarım, sanayi gibi farklı sektörler için farklı projeler geliştiriyoruz. Bu doğrultuda koordineli çalışmak oldukça önemli. Ayrıca; hava kirliliğinin ekosistem üzerindeki etkilerini de izliyor ve raporluyoruz.'
Fransa Çevre Bakanlığı - Hava Kalitesi Ofisi Enerji ve İklim Genel Müdürlüğü, Hava Kalitesi ve Evsel Isınma Proje Görevlisi Thibaud Chatillon: 'Hava kirliliği insan sağlığı ve çevre açısından karşılaştığımız en önemli sorunlardan biri. Fransa'da hava kirliliğinin maliyetinin yılda 70 - 100 milyar Euro olduğu tahmin ediliyor. Sante Publique France (Fransız Sağlık Araştırması Organizasyonu) 2016-2019 yılları arsında her yıl Fransa'da 40 bin ölümün Partiküler Madde 2,5 (PM2.5) olarak adlandırdığımız kirleticiler sebebiyle gerçekleştiğini açıkladı. 30 yaş ve üzeri nüfusun özellikle etkilendiği belirtiliyor. Avrupa bağlamında uygulanan sınır değerler, emisyonların azaltılması ve envanterlerin hazırlanması ile ilgili düzenlemeleri ortaya koyuyor. Avrupa'da atmosferik kirlilik ile ilgili %50'ye kadar bir azaltım hedefleniyor. Fransa'da da hayata geçirilen Ulusal Hava Kirliliği Kontrolü Programı (NAPCP-The National Air Pollution Control Programme) dahilinde hava kirliliğiyle mücadele devam ediyor.'
Proje kapsamında yer alan 31 ilden Belediye ve Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü temsilcilerinin de katıldığı çalışma turu programında; hava kalitesi yönetiminde belediyeler ve ilgili paydaş kurumların teknik bilgi ve idari kapasitelerinin artırılması sağlandı. Projede yer alan iller; Aydın, Denizli, İzmir, Manisa, Muğla, Uşak, Adana, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Mersin, Osmaniye, Amasya, Çorum, Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, Sivas, Tokat, Afyonkarahisar, Aksaray, Antalya, Burdur, Isparta, Karaman, Kayseri, Konya, Nevşehir ve Niğde.
