12 Ekim 2021 tarihli ve 31626 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2021-32/62 sayılı Tebliğ ile Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2018-32/45 sayılı Tebliğ'de (kısaca 'Tebliğ' veya '2018-32/45 sayılı Tebliğ') oldukça kapsamlı değişiklikleri içeren yeni düzenlemeler yapılmıştır.
07.08.1989 tarihli ve 89/14391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara dayanılarak hazırlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2018-32/45 sayılı Tebliğ'in amacı, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda tanımlanan yetkili müesseselerin (kamudaki ifadesiyle 'döviz bürolarının') kuruluş, faaliyet, şube açma, yükümlülük ve denetimlerine dair usul ve esasları düzenlemektir.
Bugünkü yazımızda 2018-32/45 sayılı Tebliğ' de yapılan Döviz Bürolarına/ Yetkili Müesseselere İlişkin getirilen yeni düzenlemelere ve özellikle A ve B grubu yetkili müesseselerin belge düzenini ele alacağız.
Yetkili müesseseler;
a) 6102 sayılı Kanun ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre işletmenin ihtiyacına uygun birinci sınıf tacirlerin tutmak zorunda oldukları defter ve kayıtları tutmak,
b) Her bir işlem itibarıyla döviz, TL veya kıymetli maden kabul edildiği anda ilgisine göre DAB, DSB, Kıymetli Maden Alım Belgesi, Kıymetli Maden Satım Belgesi, Döviz ve Kıymetli Maden Alım Belgesi veya Döviz ve Kıymetli Maden Satım Belgesi düzenlemek,
c) Faaliyet konuları ile ilgili olarak ilgili mevzuatta düzenlenmesi zorunlu olan diğer belgeleri düzenlemek ve gerekli kayıtları usulüne uygun şekilde tutmak ve düzenlenen belgeler ile tutulan kayıtları en az 5 yıl süreyle saklamak,
zorundadır.
Yetkili müesseseler gerçekleştirdikleri her işleme benzersiz işlem numarası vermek zorundadır. Benzersiz işlem numarasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.
Vezne görevlileri ilgisine göre gerekli belgelerin düzenlenmesi ve bu belgelerin müşterilere teslim edilmesi konusunda gerekli özeni göstermekle yükümlüdürler.
Yetkili müesseseler tarafından müşterilerle iş yerinde gerçekleştirilen fiziki teslimler dışında kalan tüm kasa giriş ve çıkışlarının sevk irsaliyesi ve benzeri belgelerle giriş ve çıkış anında kayıt altına alınması zorunludur.
Döviz bürolarının faaliyet konuları arasında yer alan işlemlerde, müşterinin T.C. Kimlik Numarasını/Pasaport Numarasını ve/veya Vergi Kimlik Numarasını, işlem tarihini, saatini ve miktarını gösterecek şekilde her bir işlem itibarıyla ayrı bir hesap veya deftere kaydının yapılması zorunludur.
Yetkili müesseseler gerçekleştirdikleri tüm işlemlerde müşterinin T.C. Kimlik Numarasını/Pasaport Numarasını ve/veya Vergi Kimlik Numarasını müşteriden temin ederek her bir işlem itibarıyla kayıt altına almak zorundadır. Müşteri tarafından beyan edilen T.C. Kimlik Numaraları/Pasaport Numaraları vezne görevlileri tarafından kişinin fotoğrafının yer aldığı Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı veya Pasaport üzerinden, Vergi Kimlik Numarası ise bunlara ek olarak kişinin söz konusu şirket adına işlem yapmaya yetkili olduğunu belirten belgeler üzerinden kontrol edilerek kayıt altına alınır. Söz konusu bilgiler, ilgisine göre düzenlenen belgeler üzerine kayıt edilir.
Müşteri tanıma kuralı
Yetkili müesseseler, 5549 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatta yer alan yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır. Ön ödemeli kartlara ilişkin yapılan tüm işlemlerde tutar sınırlaması olmaksızın kimlik bilgilerinin tespit edilmesi zorunludur.
İnternet sitesi
Yetkili müesseseler, internet sitesi açmak ve erişilebilir şekilde bulundurmak zorundadır. Yetkili müesseselerin internet sitelerinde yayımlanacak asgari içerikler Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir. Merkezlerinin ve varsa şubelerinin adres ve iletişim bilgilerinin yetkili müessesenin internet sitesinde yayımlanması ve şubelerine ilişkin listenin güncel tutulması zorunlu olup, adres ve iletişim bilgilerinin, adres veya iletişim bilgisi değişikliğinin yapıldığı tarihten itibaren en geç beş gün içinde internet sitesinde yayımlanması zorunludur. Yetkili müesseseler A grubu veya B grubu olduklarını belirtir ibareleri internet sitelerinin giriş sayfalarında bulundurmak zorundadır.(1)
----------------------------
[1]Yavuz Akbulak, 'Döviz Bürolarına (Yetkili Müesseselere) İlişkin Yeni Esaslar',https://legal.com.tr/blog/genel/doviz-burolarina-yetkili-muesseselere-iliskin-yeni-esaslar/, erişim tarihi; 02.11.2021
