Telif kazancı ve serbest meslek kazancı beyanı

Bilindiği gibi, doktor, mühendis, avukat, mimar, mali müşavir vb. serbest meslek erbabı, 2017 yılı ile ilgili kazançlarını 2018 yılı 1-25 Mart tarihine kadar yıllık gelir vergisi beyannamesi ile kazancını beyan etmek zorundadır.(1)

Serbest meslek erbabının serbest meslek kazancı dışında ayrıca herhangi bir gelir unsuru bulunması durumunda bu gelir unsurunu serbest meslek kazancına dahil etmesi gerekecektir.(2)

Örneğimizde, serbest meslek erbabının 2017 yılı ile ilgili mesleki kazancı 100.000,00 TL'dir. Bu kazanca isabet eden indirilecek giderler 20.000,00 TL'dir. Ayrıca, 12.000,00 TL'de bağkur primi olduğu varsayılmıştır. Ayrıca, bu gelirlerine ek olarak 1.200,00 TL alacak faizi bulunmaktadır.

Örneğin, bir avukatın, avukatlık faaliyeti dışında bir kitap yazması halinde bu kitabın telifini bir yayın evine satarak 50.000,00 TL telif ücreti elde etmiştir. Bu durumda, avukatın serbest meslek kazancı nedeniyle vereceği beyanname aşağıdaki gibi olacaktır:

100.000,00 TL serbest meslek kazancı

- 20.000,00 TL giderler

------------------

80.000,00 TL safi kazanç

- 12.000,00 TL bağkur primi (ödenmiş)

-------------------

68.000,00 TL matrah

16.910,00 TL gelir vergisi

Yukarıdaki örnekte serbest meslek erbabı avukatın alacak faizi hesaplamalarda GVK md. 86/1-d hükmü gereğince 2017 yılı için 1.600,00 TL beyan sınırını geçmediği için verilecek beyannameye dahil edilmemiştir.(3)

Öte yandan, yukarıdaki örnekte 50.000,00 TL telif ücreti üzerinden yayımcı kuruluş %17 telif kazancı ile ilgili stopaj yaparak muhtasar beyanname ile beyan edecektir. Dolayısıyla, 50.000,00 TL üzerinden kesilen %17 = 8.500,00 TL yayımcı tarafından muhtasar beyanname ile beyan edilecektir.

Sonuçta, yazarın eline net 41.500,00 TL ödenecek olup, bu tutar hiçbir şekilde serbest meslek kazancı ile ilgili yıllık beyanname ile ilişkilendirilmeyecektir.(4) Yukarıda yer alan %17 telif kazancı ile ilgili vergileme nihai vergi olarak kalacaktır. (Bkz. 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 3.2.2009'dan itibaren geçerli %17 nispetidir.)