3 ortak olarak serbest meslek erbabının yapacağı özel bina işyeri inşaatının vergisel durumu

3 ayrı serbest meslek erbabı olan mali müşavirler bir araya gelerek, satın aldıkları arsa üzerine yapılacak özel bina işyeri inşaatının ticari faaliyet kapsamında değerlendirileceği, adi ortaklık olarak stopaj ve KDV açısından, her bir ortağa ilişkin olarak ise ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi; VUK açısından adi ortaklık tarafından defter tutma, fatura düzenleme gibi ödevlerin yerine getirilmesi, iş bitiminde gayrimenkulün işletmeden çekilerek paydaşlara tesliminde ise emsal bedelinden düşük olmamak koşuluyla tespit edilecek bedel üzerinden fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Geçtiğimiz aylarda Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından verilen bir Özelgede 3 serbest meslek erbabı tarafından ortaklaşa alınan bir gayrimenkul üzerine ticari bir işyeri yapılması amaçlanmıştır. Konuyla ilgili Özelge talep eden mali müşavirlere Bakanlık tarafından verilen 16.11.2020 gün ve E:102422 sayılı Özelge kapsamında aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.[1]

Buna göre;

1. 1/3 hisselerle satın alınan arsa üzerine mesleki faaliyeti icra etmek üzere diğer hak sahipleriyle beraber yapılacağı düşünülen özel inşaat ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmektedir.

2. Adi ortaklık adına mükellefiyet tesis edilerek, işe başlama bildirimi, defter tutma işlemi, fatura düzenleme gibi işlemler 213 sayılı VUK hükümlerine göre yerine getirilecektir.

3. İnşaat ile ilgili bütün gelir ve giderlerin adi ortaklık adına tasdik ettirilecek deftere kaydedilmesi gerekecektir.

4. İşyerlerinin, inşaatın tamamlandığı tarih itibari ile maliyet bedeli ile değerlenerek kayıtlara alınması ve vergi usul kanunun 270 ve 271. mad. larında belirtilen giderlerden ihtiyari olanlar dışındakilerin, binanın maliyetine ilave edilmesi gerekmektedir.

5. Bunun yanı sıra, iş bitiminde gayrimenkullerin işletmeden çekilerek hissedarlara tesliminde ise emsal bedelinden düşük olmamak üzere tespit edilecek bedel üzerinden fatura düzenlenmesi gerektiği tabiidir.

Sonuç olarak, söz konusu ticari faaliyetin mali müşavirlik serbest meslek faaliyeti dışında bir iş olması nedeni ile yapılan işler serbest meslek faaliyeti ile ilişkilendirilmeden yukarıda izah edildiği şekilde sürdürülmesi gerekmektedir.