Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile mükellef olmayanların gerçekleştirdikleri iş yeri ve konut kiralama işlemlerinde yapılacak tahsilat ve ödemelerin, bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi tarafından düzenlenen belgelerle tevsik zorunluluğu getirilmiştir. Ödemelerin tebliğde belirtilen şekilde yapılmaması durumunda uygulanacak cezai yaptırımlara dair açıklamalara yer verilmiştir.
1) Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı ve Ceza Uygulaması
Konutlarda ve iş yerlerinde, konut ve işyerini kiraya verenler ve bunları kiralayanların, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini banka veya PTT aracılığıyla yapılması ve bu alınacak belgelerle tevsik etmeleri zorunludur.
Tebliğde aşağıdaki durumlarda banka ve PTT vasıtasıyla tahsilat ve ödemelerin yapılması hususu açıklığa kavuşturulmuştur.
Haftalık veya günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamaları da tahsilat ve ödemeleri de tevsik zorunluluğu kapsamına dahildir.
Hisseli mülkiyetlerde, kira bedelinin herhangi bir hissedara banka veya PTT aracılığıyla ödenmesi tevsik yükümlülüğünü yerine getirmek için yeterlidir.
Konut ve işyerini kiraya verenler ile kiralayanların kira bedelin ilişkin Mahkeme, İcra yoluyla veya ayni olarak yapılan tahsilatlar tevsik zorunluluğu kapsamında değildir.
Tahsilat ve ödemeler için para yatırma, havale, EFT, çek, kredi kartı gibi araçlarla düzenlenen dekont ve hesap bildirim cetvelleri tevsik edici belge olarak kabul edilmektedir. Kira ödemelerinde, banka şubelerine gidip ilgili kimlik (vergi/ TC) ve kira ödemesi açıklamalarıyla yapılan işlemler de tevsik yükümlülüğü kapsamında değerlendirilmiştir.
Vergi Usul Kanunu uyarınca tevsik yükümlülüğüne uymayanlara işlem başına özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Bu cezalar:
-Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 20.000,00 Türk lirasından,
-İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 10.000,00 Türk lirasından,
-Yukarıda yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 5.000 Türk lirasından,
az olmamak üzere işleme konu tutarın %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Bir yıl içinde kesilebilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon TL’yi aşamaz.
Tevsik zorunluluğuna aykırı bir şekilde ödeme yapanların, durumu ödemeyi takip eden 5 iş günü içerisinde kendiliğinden idareye bildirmesi halinde, ödeme yapan adına özel usulsüzlük cezası uygulanmayacaktır.
Uygulanan Özel Usulsüzlük Ceza miktarları, her yıl Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır.
Bu tebliğ ile Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği (Seri No:268) yürürlükten kaldırılması nedeniyle, yürürlükten kaldırılan bu tebliğde yer alan 500,00 TL tutarındaki konut kiralarının elden nakit olarak ödenmesi uygulaması sona ermiştir.
Bu tebliğ yayımı tarihinde (17.10.2024) yürürlüğe girmektedir.
_____________________
(Resmi Gazete: 17.10.2024 tarihli 32695 sayılı)
