7326 sayılı 'Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun' 9 Haziran 2021 tarihli Resmî Gazete' de yayımlandı. Bu yazımızda 7326 sayılı Kanun'un 'İşletme kayıtlarının düzeltilmesi' başlıklı 6. Maddesiyle ilgili düzenleme kısaca açıklanmaya çalışılacaktır.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedeliyle, bir envanter listesiyle vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler. Adi, kollektif ve adi komandit şirketler için de geçerli olan bu uygulamadan yararlanmak isteyen mükellefler, söz konusu işlemleri 31 Ağustos 2021 tarihine kadar gerçekleştirmek zorundadırlar.
Bildirime dahil edilen kıymetler için amortisman ayrılmaz, bu kıymetlerin satılması halinde satış bedeli, bunların deftere kaydedilen değerinden düşük olamaz.
Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, yukarıdaki hükümler uyarınca aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açarlar. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılır ve vergiye tabi olmaz. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilir.
İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydederler.
Beyan edilen emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların bedeli üzerinden tabi olduğu oranın yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir. Bu vergi, ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenecektir.
Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen KDV, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez. Emtia üzerinden ödenen vergi ise genel esaslara göre indirilebilecektir. Bu emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 9. maddesinin (2)numaralı fıkrası hükmü uygulanmaz. Söz konusu fıkrada, belgesiz mal bulundurduğu ya da belgesiz hizmet satın aldığı tespit edilen mükelleflerle ilgili olarak yapılacak işlemler yer almaktadır.
Mükellefler işletmelerinde bulunduğu halde kayıtlarında yer almayan basılı kitap ve süreli yayınları,kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel üzerinden %4 oranında katma değer vergisi hesaplamak ve 31 Ağustos 2021 tarihine kadar ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan ederek ödemek suretiyle defterlerine kaydedebilirler. Ödenen bu vergi hesaplanan katma değer vergisinden indirilebilir, ancak iade edilemez. Bu emtia için de KDV Kanunu'nun 9. maddesinin (2) numaralı fıkra hükmü uygulanmayacaktır.
Özel tüketim vergisi konusuna giren malları beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükelleflerin, bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan özel tüketim vergisini sirkülerimizin I/B bölümünde belirtilen beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri gerekmektedir.
Bu durumda beyana konu edilen mallar bakımından Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun 4. Maddesinin (3) numaralı fıkrası hükmü uygulanmaz. (Söz konusu fıkrada, ÖTV'ye tabi belgesiz mal bulundurduğu tespit edilen mükelleflerle ilgili yapılacak işlemlere yer verilmektedir.) Bu şekilde beyan edilerek ödenen özel tüketim vergisi için vergi cezası kesilmez.(1)
---------------------------------
(1) Erdal Çalıkoğlu, 'Vergi alacaklarının yapılandırılmasına ilişkin 7326 sayılı Kanun'un 'İşletme kayıtlarının düzeltilmesiyle ilgili hükümleri.', https://www.vergidegundem.com/vergi-sirkuler-detay?circularId=4965378 , erişim tarihi:10.06.2021.
