7186 sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 2'nci maddesiyle Gelir Vergisi Kanununa eklenen Geçici Madde 90'a Göre 'Yurt Dışında Bulunan Varlıkların Türkiye'ye Getirilmesine' ile 'Türkiye'de Bulunan Varlıkların Şirket Kayıtlarına ve Aktifine Alınmasına' ilişkin açıklamalar yapılmıştır. Yapılan açıklamalar özet olarak aşağıdaki gibidir:
1. Bilindiği üzere, Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, Gelir Vergisi Kanun'unun Geçici Madde 90, hükümleri çerçevesinde, 31/12/2019 tarihine kadar (bu tarih dahil), bahse konu varlıklar için Banka veya Aracı Kurumlara tebliğin ekinde yer alan Ek:1 formuyla beyan ederek, beyanı takip eden üç ay içinde Türkiye'ye getiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edilebilecek ve bu tutarlar için gelir ve kurumlar vergisi istisnası uygulanacaktır. Yurt dışında bulunan varlıkların, beyan tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiye'ye getirilmesi koşuluyla bu varlıklarım yurt dışında hangi tarih itibarıyla sahip olunduğunun anılan madde hükmünden yararlanılması açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır.
2. Yurt dışında bulunan taşınmazların kanun kapsamdaki varlıklara (para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarına) dönüştürülmek suretiyle ve tebliğin ekinde yer alan Ek:1 formu ile banka veya aracı kuruma 31.12.2019 tarihine kadar beyan edilerek beyan tarihini takip eden üç ay içinde Türkiye'ye getirilmesi mümkündür. Ancak GV kanunun Geçici Madde 90 'da, yurt dışında bulunan taşınmazların kanun kapsamında beyan edilerek yasallaştırılmasına olanak tanınmamıştır.
3. Söz konusu varlıklar Türkiye'deki banka veya aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılacak bir hesaba transfer edilebilecek veya fiziki olarak Türkiye'ye getirilebilecektir. Fiziki olarak Türkiye'ye getirilmesi veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi mümkün olmayan menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının aracı kuruma bildirilmesi halinde, varlıkların Türkiye'ye getirildiği kabul edilecektir.
4. Söz konusu varlıkların 7186 sayılı kanunun yayımı olan 19.07.2019 ila 31.12.2019 tarihleri arasında tebliğin ekinde yer alan Ek:1 formu ile banka veya aracı kuruma yapacakları bildirimler için geçerli olup, kanunun yayımı tarihinden önce, yurt dışından Türkiye'ye getirilen para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının banka ya da aracı kurumlara bildirilmesinde, tebliğ ekinde yer alan 'Form'un kullanılması ihtiyari olup, getirilen bu tutarlar için gelir ve kurumlar vergi istisnası kapsamında değerlendirilmemiştir.
5. Banka ve aracı kurumlar kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak %1 oranında hesapladıkları vergiyi, tebliğin ekindeki, Ek:2'de yer alan beyanname ile vergi sorumlusu sıfatıyla beyan dönemini takip eden ayın 15 gününe kadar bağlı bulundukları vergi dairesine beyan ederek, tahakkuk eden vergi tutarını beyannamenin son verilme (beyan ayının 15 inci günü akşamına kadar) tarihine kadar banka ve aracı kurumlarca sorumlu sıfatıyla ödemeleri gerekmektedir. %1 oranındaki vergi beyanı yapan ilgili tarafından banka veya aracı kuruma ödemesi gerekmektedir. Banka veya aracı kurumlar tarafından vergi dairesine yapılan bu bildirim ve beyanlar dolayısıyla her hangi bir belge istenmesi söz konusu olmayacaktır. Beyan edilen değerler üzerinden hesaplanan %1 oranındaki verginin, beyanın yapıldığı son gün olan 15'inci günün sonuna kadar ödenmemesi halinde, af kapsamında yapılan bu beyan geçerli olmayacaktır.
6. Şirketlerin kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri adına görünen, ancak şirketlere ait olan varlıkların Türkiye'ye getirilmesi mümkün bulunmaktadır. Şirketlerin kanuni temsilcileri, vekilleri olmak koşuluyla, 19.07.2019 tarihinden önce düzenlenmiş olmaları kaydıyla, bu tarihten önce bahse konu kişilerin yurt dışında şahısları adına kayıtlı varlıkların, şirketleri adına Türkiye'ye anılan madde kapsamında getirilmesi mümkün bulunmaktadır. Varlıkların şirketler adına bu şekilde getirilmesi halinde usulüne uygun olarak şirket yetkili organlarınca vekil veya kanuni temsilci olduklarına dair tevsik edici belgelerin tebliğ ekinde yer alan Ek:1 deki forma eklenmesi ve beyanın yapılacağı banka veya aracı kuruma tevdi edilmesi, bu form ekinde alınan yetkiyi ihtiva eden belgelerin geçerliliği beyanı alan kurum tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir.
7. Türkiye'de bulunan ancak 19.07.2019 tarihi itibariyle defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazları, Gelir Vergisi Kanununun Geçici Madde 90 hükümleri çerçevesinde, Tebliğde yapılan açıklamalar göre, şirket adına beyan edilmek suretiyle kanun hükümlerinden yararlanılması mümkün bulunmaktadır. Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri adına tebliğde tadat edilen ve yurt içindeki bu varlıklar için %1 oranında vergi ödenmeleri gerekmektedir. Ancak bu mükelleflerin yurt içindeki varlıklarını şirketin kanuni defterlerine kaydederek, 31.12.2019 tarihine kadar (bu tarih dahil) gelir ve kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesine Tebliğin ekinde yer alan Ek:3 formuyla elektronik ortamda beyan etmeleri gerekmekte olup, söz konusu varlıkları beyanın yapıldığı tarihte kanuni defterlere kaydedilerek aktiflere alınmaları ve bu varlıkların üzerinden %1 oranında vergi beyan edilerek, beyanı takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri gerekmektedir. Vergi Usul Kanununa göre defter tutan mükellefler 7186 sayılı kanununun 2 inci maddesi kapsamında, kanuni defter kayıtlarına alınan ile varlıklarını vergi dairesine beyan eden gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, bu beyanlarının dönemin kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerine dahil edileceği, aynı zamanda bu varlıkların vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerinde çekebileceklerdir. (Kar dağıtımdaki %15 oranındaki stopajı yapılmayacaktır.)
8. Bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetleri için, pasifte özel fon hesabında takip edeceklerdir. Söz konusu fon tutarı serbestçe tasarruf edilecek, şirketin tasfiyesi halinde, fonda yer alan bu tutarlar vergilendirilmeyecek, icabında bu fon tutarını sermayelerine ilave edebileceklerdir. Fon hesabında yer alan bu tutarlar, işletmelerin tasfiyesinde ortaklara dağıtılmaları halinde vergilendirilmeyeceği gibi, tür değişikliği, bölünme, birleşme veya devir hallerinde vergilendirilmeyecektir. Gerçek/tüzel kişilere, bu fonda yer alan tutarların dağıtılmaları halinde, gerçek kişi ortaklar ile kurumlar vergisi mükellefi olan ortaklar tarafından elde edilen bu tutarlar da vergilendirilmeyecektir.
9. Yurt dışından Türkiye'ye getirilen veya Türkiye'de bulunan varlıklarla ilgili tebliğde belirtilen zamanlarda, beyan edilip ödenmesi gereken %1 oranındaki verginin ödenmesi kaydıyla, madde hükmünden yararlanan gerçek ve tüzel kişiler ile bunların kanuni temsilcileri hakkında sırf bu işlemin yapılmış olmasından dolayı ve bu işlemden hareket edilerek, hiçbir şekilde vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı ile herhangi bir araştırma, inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılamayacak, vergi cezası kesilemeyecektir.
10. 7186 sayılı Kanunun 2'nci maddesi kapsamında, banka veya aracı kurumlara yapılacak bu işlemlere ilişkin talepleri yerine getirmeleri zorundadırlar. Banka veya aracı kurumlara bildirimi yapılan varlıklara ilişkin bildirim değeri üzerinden %1 oranında hesaplanan tutarın ödenmemesi durumunda banka veya aracı kurumlar, söz konusu bildirimi alma zorunlulukları yoktur.
11. Tebliğ kapsamında tadat edilen yurt dışındaki varlıklarını Türkiye'ye getirenler, bu varlıklarını getirdikleri bankalar tarafından verilen dekont veya aracı kurumlarca verilecek işlem sonuç formu tevsik edici belgeler olarak kullanılacaktır.
12. Varlıkların bildirim ve beyan değerleri; 1) Gerek yurt dışında bulunan varlıkların banka veya aracı kurumlara bildirilmesinde gerekse yurt içinde bulunan varlıkların vergi dairelerine beyan edilmesinde, bildirildiği veya beyan edildiği tarih itibarıyla varlıklar, aşağıdaki değerleme ölçütleri değerlenecektir. a) Türk lirası cinsinden para, itibari (nominal) değeriyle, b) Altın, rayiç bedeliyle, c) Döviz, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruyla, ç) Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarından; - Hisse senedi gibi pay senetleri, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle. - Tahvil, bono, eurobond gibi borçlanma araçları, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal ) değeriyle. - Yatırım fonu katılma belgeleri, ilgili piyasasında belirlenmiş kapanış fiyatıyla. - Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi türev araçlar, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle. d) Taşınmazlar, rayiç bedeliyle. (2) Bildirim veya beyanlarda, söz konusu varlıkların Türk Lirası karşılığı bedelleri esas alınacaktır. (3) Bu Tebliğin uygulanmasında rayiç bedel, söz konusu varlıkların bildirildiği veya beyan edildiği tarih itibarıyla belirlenen alım-satım bedeli olup bu bedelin gerçek durumu yansıtması gerekmektedir. (4) Borsa rayiciyle değerlenecek varlıkların borsa rayicinin belirlenmesinde, söz konusu varlıkların bildirildiği veya beyan edildiği tarihte işlem gördüğü yurt içi veya yurt dışındaki borsalarda oluşan değerler dikkate alınacaktır. (5) Döviz cinsinden varlıklarda, bunların bildirildiği veya beyan edildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru dikkate alınacaktır. (6) Bildirimde bulunduktan sonra, yapılan hataların düzeltilmesi ya da bildirime konu edilen varlıkların azaltılması amacıyla 31/12/2019 tarihine kadar yapılacak düzeltmelerde varlıkların ilk bildirim tarihindeki değerleri esas alınır.
13. Yurt dışından getirilen veya Türkiye'de bulunan varlıklarla ilgili beyan edilerek olan ödenecek %1 oranındaki vergiler, hiçbir surette gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinden gider olarak dikkate alınması veya her hangi bir vergiden mahsup edilmesi mümkün değildir. Beyan edilerek kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilen taşınmazlar üzerinden Vergi Usul Kanununda yer alan amortismanlara ilişkin hükümler uygulanmayacaktır. Kayıtlara alınan varlıkların sonradan elden çıkartılmaları esnasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gelir veya kurum kazancının tespitinde gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir
14. Tahakkuk eden %1 oranındaki verginin süresi içinde ödenmemesi halinde, vergi aslının gecikme zammı ile beraber 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip ve tahsil edilecektir. Ayrıca bildirim veya beyanlar nedeniyle tahsil edilen vergiler ret ve iade edilmeyecektir.
