Bağımsız denetime tabi şirketler tarafından bağımsız denetim faaliyetini gerçekleştirecek olan denetçi genel kurulda veyahut olağanüstü genel kurulda seçilmez ve bağımsız denetim faaliyeti şirketler tarafından yaşama geçirilmez ise, şirketleri bekleyen finansal sorunlar şu şekilde sıralanabilmektedir;
- Şirketler önceden belirlemiş oldukları hedef ve amaçları gerçekleştiremezler, şirket ve kurum yöneticilerine doğru bilgi akışı sağlanamaz ve olumsuzluklar tespit edilemez,
- Şirketlerle ilgili önemli analiz ve tespitlerin yapılamaması sebebiyle yanlış politika ve uygulamalar tercih edilebilir, doğru stratejiler yerine yanlış ve tutarsız projeler uygulanabilir, bu da şirketin devamlık ve karlılığını olumsuz yönde etkileyebilir,
- Şirketlerin düzenlemiş oldukları finansal tablolarda hile, yolsuzluk ve hata kaynaklı bir davranıştan dolayı, başta şirket olmak üzere finansal tablolardan bilgi edinen kişi ve kurumlarında olumsuz yönde etkilenebilmeleri mümkündür,
- Şirketlerde hile ve yolsuzluk gibi olayların yaşanabilmesinin önü açılacak ve zamanında tespit edilemeyerek mağduriyetlere mahal verebilecektir.
Bağımsız denetim faaliyetini yaptırmayan şirketlerin ortak ve yatırımcıları doğru bilgi alamayacaklardır. Güven ortamının sağlanamaması nedeniyle mağduriyetler oluşarak, şirket yatırımcılar tarafından yatırım alamayacak noktaya gelebilecektir. Özellikle risk yatırımcılarından finansman sağlayamayan girişim şirketleri ile finansal yatırıma ihtiyaç duyan mevcut şirketlerin faaliyetlerini sürdürmeleri sekteye uğrayabilecektir. Bu durum irtibatta oldukları diğer şirket, kurum ve kuruluşları da olumsuz yönde etkileyebileceklerdir.
Bağımsız denetim, şirket yönetimine doğru bilgi akışının sağlanmasına katkı sağlar. Aksayan yönler ve eksiklikler zamanında tespit edilir ve böylelikle finansal durumu tespit etmek daha kolay olabilmektedir. Denetimden geçmiş finansal tablolar şirketin ileriye dönük işleyişiyle ilgili güven ortamının sağlanmasına katkı sağlar. Şirketin tahmini rakamları ile (bütçe rakamları) gerçekleşen rakamların karşılaştırılmasına ve aradaki farkların tespiti, değerlendirilmesi ve gözden geçirilmesine doğrudan güvenilir elden katkı sağlar. Böylece, gerekli analiz ve bütçe tahminlerinin yapılmasına yardımcı olmuş olur. Doğru bir analiz ile şirketlerin sürdürülebilirliği sağlanır.
Bağımsız denetimden geçmiş olan finansal tablolar ile düşük maliyet ile finansman ihtiyacı karşılanabilmektedir. Bağımsız denetim ayrıca, şirketler için gerekli olan kurumsallaşma seviyesini arttırır ve katkı sağlar. Bu durumda, müşteri portföyü genişler ve kalite durumu artar. Finansal açıdan pozitif getiriler sağlar. Kredi ve fon sağlayan finans kuruluşlardan, ihtiyaç halinde kredi alınmasını kolaylaştırır ve sürdürülebilirliğe kalıcı hale getirir.
Kredi ve fon sağlayan finans kuruluşları bilindiği üzere, finansal tabloları şirketlerden talep etmektedir. Bağımsız denetimden geçmemiş finansal tabloların yok hükmünde sayılacağı yani hükümsüz olacağı kanunlarca belirtilmektedir. Bu tür durumlarda bankaların şirketlerden bağımsız denetimden geçmiş mali tablolarını isteyerek ve kredi derecelendirmesi ve yeterliliği testleri yaptıkları bilinmektedir.
6012 sayılı Türk Ticaret Kanunu gereğince, bağımsız denetim faaliyeti kapsamında olmasına rağmen bağımsız denetim faaliyeti yaptırmayan şirketlerin uğrayacağı zarardan ayrıca şirketlerin yönetim kurulu sorumlu tutulacaktır. Karşılaşılabilecek risk durumlarına karşı şirketler savunmasız duruma düşebilmektedirler. Risk durumunun azaltılıp makul bir seviyeye indirgenebilmesi için bağımsız denetim faaliyetlerine şirketler ağırlık vermelidir. Bağımsız denetim yaptırmamış şirketlerin, finansal tablolarının geçerli sayılmayacağı bilinmektedir. Buna ek olarak, yıllık faaliyet raporu da genel kurulda değerlendirilemeyecektir. Türk Ticaret Kanunu'nda da belirtildiği üzere, finansal tablo ve yıllık faaliyet raporu batıl sayılacaktır. [1]
[1]Yusuf Bağatır, 'BAĞIMSIZ DENETİM YAPTIRILMAMASININ FİNANSAL VE HUKUKİ SONUÇLARI', Ekonomi, İşletme ve Maliye Araştırma Dergileri, Cilt: 1, Say: 2, 2019, s.129-130.