7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun(Kanun) 12.03.2023 tarihli Resmi Gazete' de yayımlanmıştır. 7440 sayılı kanunu 'nun 'İşletme kayıtlarının düzeltilmesi' başlıklı 6. maddesiyle ilgili bazı önemli hususlar yazımızda açıklanmaya çalışılmıştır:
- Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedeliyle, bir envanter listesiyle vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler. Adi, kollektif ve adi komandit şirketler için de geçerli olan bu uygulamadan yararlanmak isteyen mükellefler, söz konusu işlemleri 31 Mayıs 2023 tarihine kadar gerçekleştirmek zorundadırlar.
Bildirime dahil edilen kıymetler için amortisman ayrılmaz, bu kıymetlerin satılması halinde satış bedeli, deftere kaydedildikleri değerinden düşük olamaz.
Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, yukarıdaki hükümler uyarınca aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açarlar. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunur.
Beyan edilen emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların bedeli üzerinden tabi olduğu oranın yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir. Bu vergi, ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenecektir. Ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden 1. ve 2. ayda olmak üzere 3 eşit taksitte ödenecektir.
Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen KDV, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez. Emtia üzerinden ödenen vergi ise genel esaslara göre indirilebilecek ancak iadeye konu edilemeyecektir.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil), kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını;
- Emtialar bakımından, aynı nev'iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kar oranını,
- Makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından, kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedelleri,
dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler. Bu işlemlerin de 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) yapılması gerekmektedir.
Gayrisafi kar oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınır. Bu uygulamalar sebebiyle geçmişe yönelik vergi cezası ve gecikme faizi uygulanmayacaktır.[1]
---------------------------------
[1] Erkan Baykuş, '7440 sayılı Kanun'un 'İşletme kayıtlarının düzeltilmesi' ne ilişkin düzenlemeleri', Sirküler no:43, https://www.vergidegundem.com/vergi-sirkuler-detay?circularId=5031802 ; erişim tarihi;13.03.2023