Bir gerçek kişi, gelir vergisine tabi bulunmasa bile, katma değer vergisine tabi olabilir.Bu durum, mal ve hizmet ithalatında görülür. Bilindiği gibi, her türlü mal ve hizmet ithalatı, katma değer vergisine tabidir. Bir gerçek kişi, gelir vergisine tabi bulunmasa da, ithal ettiği katma değer vergisi kapsamına giren mal ve hizmetler için, gümrükten geçişi sırasında, beyanı üzerinden vergiye tabi tutulur. Bu vergilendirme, belgelere ve beyana göre yapıldığı için, gerçek usulde vergilendirme niteliğindedir.
Diğer taraftan, kurumlar vergisine tabi olmayan bir tüzel kişi, katma değer vergisine tabi olabilir.
Öte yandan, KDV Kanunun götürü usulde vergilendirmenin usul ve esaslarını düzenleyen 38. madde hükmü,4369 sayılı Kanun ile 1.1.1999 tarihinden itibaren yürürlükten kaltırılmıştır. Dolayısıyla 1.1.1999 tarihinden itibaren tüm mükellefler KDV yönünden gerçek usulde vergilendirileceklerdir.
II- GÖTÜRÜ USULDE VERGİLENDİRME
Katma değer vergisi; teorik olarak gerçek usulde vergilendirmeyi öngörmektedir. Nitekim bu husus Kanunun 37. maddesinde de "Aksine hüküm bulunmadıkça mükellefler gerçek usulde vergilendirilirler" denilmek suretiyle belirtilmiştir. Dolayısıyla KDV'de esas vergilendirme yön-temi gerçek usulde vergilendirme olup, bu yöntem vergiye tabi mal ve hizmet teslimleri üzerinden hesaplanan KDV'den, girdiler dolayısıyla ödenmiş bulunan KDV'nin indirilmesi ve indirimden sonra vergi dairesine ödenmesi gereken bir vergi kalıyorsa bunun beyan edilmesini öngörmektedir.
Ancak ülkemizde götürü usulde vergilendirilen mükellef sayısının da 1 milyon civarında olması dolayısıyla(1) bunların da vergi kapsamına alınmaları amacıyla KDV Kanununda götürü usule deyer verilmiştir(2).
Götürü usulde vergilendirme, esas itibariyle küçük çapta faaliyet gösteren bazı mükelleflerin KDV'ne tabi işlemlerinin Kanun'da belirtilen usul ve esaslar dahilinde basit olarak vergilendirilmesidir.
1-Nevzat SAYGILIOĞLU, "Vergi Manzaramız", Milliyet, 31.12.1993, s.18.
2- Mehmet TİMUR, "Götürü Usulden Gerçek Usule Geçenlerin KDV İndirimi Karşısındaki Durumları", Yaklaşım, Yıl:2, Sayı:13, Ocak 1994, s.99.