0
I- GERÇEK USULDE VERGİLENDİRME
KDV Kanununun 37. maddesinde "Aksine hüküm bulunmadıkça mükellefler gerçek usulde vergilendirilirler" denilmektedir.
Katma değer vergisi mal ve hizmetin nihai tüketim sırasında haiz olduğu piyasa değerini kavrayan ve temelde bu değer üzerinden ödenen vergidir. Ancak, verginin ödenmesi üretimden nihai tüketime kadar kademeli olarak yapılır. Mal veya hizmetin satış bedeli üzerinden hesaplanan vergiden, girdiler dolayısıyla bir önceki aşamada ödenmiş olan verginin indirilmesi suretiyle mükellef bazında yaratılmış olan katma değer kavranır ve vergi beyan esasında bu değer üzerinden alınmış olur.
Gerçek usulde vergilendirme; mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesapladıkları katma değer vergisinden, bu işlemler için alış vesikaları üzerinde gösterilen katma değer vergisinin indirilmesi ve bu indirimden sonra bir vergi kalıyorsa, bunun beyan edilerek ödenmesidir(1).
Katma değer vergisinde gerçek usul, genel ve esas vergilendirme usulüdür.
Katma Değer Vergisi Kanununda, gerçek usulün sınırları, götürü usulde vergilenecek mükellefler belirtilmek suretiyle çizilmiştir. Gelir Vergisi Kanunu'na göre, kazançları götürü usulde tesbit edilen ticaret erbabı ile serbest meslek erbabı, götürü usul çerçevesinde katma değer vergisine tabi olacaktır. Götürü usul çerçevesinde katma değer vergisine tabi tutulan bu mükellefler dışındaki, katma değer vergisi kapsamına giren işlemleri yapan gerçek ve tüzel kişiler, gerçek vergilendirme usulüne göre katma değer vergisine tabi olacaklardır. Bu kişiler, katma değer vergisi kapsamına giren işlemleri yapan;
- Gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri,
- Kurumlar vergisi mükellefleri,
- Gelir ve kurumlar vergisine tabi bulunmayan gerçek ve tüzel kişilerdir.
Katma Değer Vergisi Kanununda, vergilendirme usullerinin ve bu usullere tabi olacak mükelleflerin belirlenmesinde, yeni ölçüler getirilmemiştir. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarındaki vergilendirme usullerine ilişkin hükümlere atıf yapılmıştır.
Buna göre, gerçek usulde gelir vergisine tabi bir mükellef, aynı usul çerçevesinde katma değer vergisine tabi olacaktır. Eğer, bir mükellef, götürü usulde gelir vergisine tabi bulunuyorsa, aynı usul katma değer vergisi bakımından da uygulanacaktır. Kurumlar vergisi bakımından, bütün mükellefler, gerçek usulde vergilendirilirler. Bu nedenle, kurumlar vergisi mükellefleri, katma değer vergisine tabi işlemleri yaptıkları takdirde; gerçek usulde mükellefiyetlerini yerine getireceklerdir.
1- Adnan KİRAZ, "Katma Değer Vergisinde Vergilendirme Usulleri, Vergilendirme Dönemi ve Beyan Esası", Vergi Sorunları Dergisi, Maliye Gelirler Kontrolörleri Derneği Yayını, Yıl:4, Sayı:1985/1, s.5.
