Vergi mahkemesince mükellef aleyhinde verilen kararlar

Bilindiği gibi, vergi yargısının hakemliğine müracaat eden bir çok mükellef, vergi yargısında davasını kaybetmesi halinde konuyla ilgili vergi mahkemesi kararını ilgisine göre Bölge İdare Mahkemesine veya kararın durumuna göre Danıştay nezdinde temyiz talebinde bulunabilmektedir. Bugün itibari ile yürürlükteki 2577 sayılı İYUK mevzuatına göre; tek hakim ile verilen vergi mahkemesi kararları üzerine itiraz mercii Bölge İdare Mahkemeleridir. Vergi mahkemesi tarafından üçlü heyet şeklinde verilen kararlar üzerine ise Danıştay'a temyiz müracaatında bulunulabilmektedir.

Vergi mahkemesinin tek hakim ile vermiş olduğu kararlar 30 gün içerisinde Bölge İdare Mahkemesi nezdinde itiraz edilebilir. Danıştay'a temyiz edilecek vergi mahkemesi kararlarının temyiz süresi ise; Vergi Mahkemesi kararının mükellefe tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde müracaat edilmesi zorunludur.

Burada üzerinde durulması gereken asıl sorun vergi mahkemesinde açmış olduğu vergi iptal davasını kaybeden mükellefin sonraki aşamalarda yaşayabileceği mali risklerin neler olabileceği aşağıda kısaca özetlenmektedir.

Buna göre;

1- Her halükarda vergi mahkemesinde açmış olduğu davayı kaybeden mükellefin ilgili kararı 30 gün içerisinde bir üst yargı organına itiraz/temyiz şeklinde taşıması ve kararı bozdurmak amacıyla müracaatını sürdürmesi gerekir.

2- Bu arada, davalı vergi dairesi tarafından (mükellefin davasını ilk dereceli mahkemelerde kaybetmesi üzerine) mükellefe 2 nolu vergi ceza ihbarnamesi ( bildirisi ) tebliğ edilerek kaybedilen davanın içerdiği vergi ve ceza miktarları ve ayrıca gecikme faizi, varsa haksız çıkma zammı, harç tutarı tebliğ edilir. Mükellefe 30 günlük ödeme vadesi verilir.

3- Vergi dairesinden mükellefe tebliğ edilen 2 nolu ihbarname ( bildiri) nin tebliği üzerine 30 gün içerisinde vergi dairesine müracaat edilerek, konuyla ilgili bilgi verilmelidir. Burada söz konusu vergi mahkemesi kararının itiraz/temyiz edildiği, Yürütmenin Durdurulması talebinde bulunulduğu hususları vergi dairesine bildirilmelidir.

4- Vergi mahkemesinde açılan davanın mükellef aleyhine karar verilmesi üzerine, bir üst yargı merciine müracaat mutlak surette İYUK mad. 27-28 hükümlerine göre Yürütmenin Durdurulması talebinde bulunulmalıdır. Bu aşamada vergi dairesi tarafından mükellefe Yürütmenin Durdurulması ile ilgili talebin kararı sonuçlanıncaya kadar herhangi bir haciz, e-haciz vs. yapılamaz.

5- Yürütmenin Durdurulması talebi mükellefin lehine (olumlu) geldiği zaman, mükellef hakkında uygulanan bütün işlemler ( e-haciz, haciz, araç yakalama) durdurulur. Hatta mükellefin borcu yoktur belgesi talep etmesi halinde bile bu belge verilir. ( 2577 sayılı İYUK mad. 27,52 )

6- Mükellef tarafından açılan davanın kısmen veya tamamen mükellef aleyhine sonuçlanması halinde dava konusu yapılan vergilerin ödenmemiş kısmı üzerinden, tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren vergi mahkemesi kararının vergi dairesine tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için, VUK 112/3'üncü maddesine göre hesaplanan gecikme faizi de aynı süre içinde ödenir.

7- Ödeme emrine karşı açılan davaların reddi ve kesinleşen yargı kararı üzerine 6183 sayılı Kanunun 58'inci maddesine göre alınacak %10 haksız çıkma zammı tutarı için 2 nolu ihbarname ( bildirim) düzenlenir. Bu zam, ihbarnamenin ( bildirimin) tebliğ tarihinden başlayarak bir ay içinde ödenir. ( 6183 sayılı Kanun mad. 37)

Sonuç olarak, vergi mahkemesinde davasını kaybeden mükellefin bir üst yargı organına konuyu taşıması halinde ( itiraz/temyiz yoluyla) mutlak surette Yürütmenin Durdurulması talebinde bulunması gerekir. Yüksek mahkeme dosyanın veya mükellefin talebi kapsamında duruma göre teminat karşılığında mükellefin YD talebini kabul edebilir. (2577 sayılı İYUK 3622 sayılı Yasa ile değişik 52'inci maddesinin birinci fıkrasına 4001 sayılı Kanunun 22'inci maddesiyle eklenen cümlesi ve belirtilen cümlenin atıfta bulunduğu anılan Kanunun 27'inci mad. )

Bazı hallerde ise Yüksek Mahkeme mükellefin temyiz/itiraz talebiyle ilgili teminat istemeden de Yürütmenin Durdurulması hakkında karar verebilir. Mükellefin temyiz aşamasında devam eden davasıyla ilgili olarak vergi dairesine ' Emaneten' ödeme yapabilir. Bu gibi durumlarda Yüksek Mahkeme tarafından Yürütmenin Durdurulması hakkında karar verilmiş ise; mükellefin ödediği para kendisine geri iade olunur. ( Bkz: Anayasa mad. 138, İYUK mad. 28)(2)

-----------------------------------
[1] Ayrıntılı açıklamalar için Bkz: ALPASLAN Nazlı Gaye, Vergi İhtilafları ile İlgili Makale, Yorum ve İncelemeler, İzmir-2015, S: 193.