Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar ve vergi incelemesine tabi tutulma sebepleri

Vergi incelemesine;

- Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları,

- İlin En Büyük Mal Memuru, (Vergi Dairesi Başkanları, Vergi Dairesi Başkanlığı kurulmayan yerlerde Defterdarlar)

- Gelir idaresi Başkanlığı merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanlar,

- Vergi Dairesi Müdürleri yetkilidir.

Vergi İncelemesine Tabi Tutulma Sebepleri;

İhbar: Öncelikle bir mükellef hakkında ciddi ve somut belgelere dayalı bir ihbar varsa bu ihbarın konusuyla sınırlı olarak bir vergi incelemesi yapılabilir.

Sahte belge düzenleme veya kullanma: Sahte belge, yaygın kullanımı ile naylon fatura düzenleyenler veya kullananlar Gelir İdaresi'nin kullanmış olduğu teknolojik altyapı sayesinde elektronik ortamda tespit edilebilmektedir.

Mükelleflerin bir faturayı sahtesinden ayırt edebilmesi çok zordur. Çok büyük iş hacimli şirketler bile çok düşük tutarlarda sahte fatura kullanımları dolayısıyla vergi incelemesine sevk edilebilmektedir. Bu sahte faturaların bilmeden istenmeden kullanıldığının ispat yükü de mükelleflere düşmektedir. Piyasa da çok yaygın olarak bulunan sahte faturaların ortak özelliği kısa sürede çok yüksek cirolara ulaşmasına rağmen hiç veya neredeyse hiç vergi ödemeyen şirketler tarafından düzenlenmesidir. Sonuç olarak, sahte belge düzenleyen bir mükelleften mal veya hizmet satın alırsanız bu sahte belge alış teknolojik imkanlarla özellikle çapraz kontrollerle her ay verdiğiniz alış ve satışlarınızı bildirdiğiniz beyannameler ile tespit edilmesi incelemeye alınmanıza sebeptir.

Düşük kar oranları: Mali tablolarınız da, faaliyette bulunduğunuz sektördeki benzer mükelleflere göre bariz derecede daha düşük oranda bir karlılık oranı veya daha yüksek bir faaliyet gider oranı veya bunun gibi bir takım mali tablo rasyolarınızda bariz farklılıklar gözüküyorsa yapılacak risk analizi sonuçlarına göre vergi incelemesi geçirebilirsiniz.

Karşıt inceleme: Mal veya hizmet alışverişinde bulunduğunuz mükelleflerin vergi incelemesi geçirmesi durumunda vergi inceleme elemanı gerek görürse sizin kayıtlarınızı diğer mükellefin kayıtları ile karşılıklı mutabakat çerçevesinde incelenmesini talep edebilir.

Yüksek rakamlı indirim ve istisnalar: Beyannameniz üzerinde ticari bilanço karından düştüğünüz istisna veya bağış gibi indirimler çok yüksek rakamlarda ise bu rakamın doğruluğu açısından inceleme yapılabilir.

Diğer kurumlardan gelen bilgiler ışığında inceleme: Gelir İdaresi, MASAK ve Gümrük Bakanlığı gibi kamu kurum ve kuruluşları ile banka ve aracı kurumlar gibi özel sektör kuruluşları ile oldukça önemli bilgi paylaşımları yapmaktadır. Bu kapsamda, gelen verilerin değerlendirilmesi neticesinde banka hesap hareketleriniz riskli görülebilir ya da tapu müdürlüğü gibi başka kurumlarla yaptığınız işlemlerin vergi kaybına sebep olduğu tespit edilebilir örneğin yapmış olduğunuz gayrimenkul alım satım işlemleri sebebiyle incelemeye alınabilirsiniz.

Sektör incelemeleri: Faaliyette bulunduğunuz sektörde vergi kaybı yaratan bir husus tespit edildiğinde tüm sektör firmaları bu hususla veya belirli vergi konularına yönelik olarak inceleme elemanlarınca düzenlenen görüş ve öneri raporlarına dayanılarak sınırlı olarak incelenebilir.

---------------------------