Dünyada olduğu gibi ülkemizde pek çok hayvanın nesli tükendi veya tükenme tehdidi ile karşı karşıya. Bunun elbette çeşitli nedenleri var. İklim değişikliği, avcılık, çevre kirliliği, insan nüfusunun artışıyla hayvanların doğal yaşam alanlarına müdahale edilmesi bunların başında geliyor.
Ülkemiz üç kıtanın kesişimi olan bir coğrafyada bulunduğundan çeşitli hayvan türlerine ev sahipliği yapma özelliğine sahip. Ne yazık ki ülkemizde has olan pek çok hayvan türü artık yok olmak üzere.
Akdeniz Foku: Özellikle Foça çevresinde görülen bu sevimli canlılar Karadeniz ve Akdeniz'de yaşayabiliyordu. Ancak1987'deri beri Karadeniz'de görülmediler. Balıkçılar tarafından avlanmaları ve çevre kirliliği nedeniyle soyları tükenme tehlikesindedir.
Kızıl Geyik: En çok Istranca ormanları ile Adapazarı, Bolu, Kastamonu ve Sinop'un ormanlık bölgelerinde görülen bu tür, ayrıca Ankara (Kızılcahamam, Beypazarı, Nallıhan), Afyon (Akdağ), Kütahya, Manisa, Denizli, Kahramanmaraş, Artvin, Toros Dağları (Akseki – Beyşehir kesimi), Cudi Dağı'nda görülmektedir. Geniş bir alanda yaşayabilmelerine rağmen kızıl geyik de soyu tükenmeye yüz tutan hayvanlardandır.
Alageyik: Otlanma alanlarının yok olması ve avlanma nedeniyle 1960'lı yıllarda yok olma tehlikesine girmiştir. Anadolu'da kutsal kabul edilmiş olan Alageyikler devlet korumasına alınan ilk canlılardandır.
Yaban Atları: Günümüzde sadece koruma altında örnekleri bulunan bu türün az sayıda da olsa İç Anadolu ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde bulunma olasılığı olduğu düşünülmektedir.
Anadolu Parsı: 1970'lerde neslinin tükendiği tahmin edilen Pers parsının bir alt türü olan Anadolu parsı az sayıda da olsa Anadolu'da yaşamaya devam etmektedir.
Kelaynak: İnce uzun ve kıvrak gagalı olan bu kuşlar Şanlıurfa'da akla gelen ilk hayvan türüdür. Avcılık nedeniyle sayıları tükenme noktasına gelmiştir. Şu an 100'e yakın kelaynak Şanlıurfa'da bulunmaktadır.
Vaşak: Çanakkale, Kastamonu, Artvin, Siirt, Hakkari, Bitlis, Bingöl, İzmir, Muğla, Antalya ve Bolu'da halen görülen vaşaklarında yasak avlanma nedeniyle nesilleri tükenmektedir.
Ülkemizin değeri olan bu canlıların ve daha birçoğunun korunması sadece bu canlıların neslinin devamını sağlamak konusunda değil insanlarında geleceği için önemlidir.
Yaşam alanlarının koruma altına alınması, milli parklar oluşturulması ve bu canlıların gözetim altında tutularak yavrulatılması türlerin devamı için önemlidir.
Nesli Tükenen Hayvanları Nasıl Koruyabiliriz?
• Devletler bu canlıların türlerinin devamlılığı konusunda politikalar üretmelidir.
• Hayvan türlerini koruma altına almalıdır.
• Yaşam alanlarının tahrip edilmesi, imara açılması engellenmedir.
• Kaçak avcılık ile ilgili caydırıcı cezalar uygulanmalıdır.
• İnsanlar bilinçlendirilmeli, derslerde bu konular hakkında çocuklar bilinçlendirilmelidir.
• Hayvanlarında bir cana sahip olduğu onları yok etmenin soykırımdan farksız olduğu unutulmamalıdır.
• Nesli tükenen bir hayvanın doğanın besin zincirine etki edeceği ve bunun sonucunda insan neslinin de olumsuz etkileneceği unutulmamalıdır.