Tütünün öz maddesi olan nikotinin şiddetli bağımlılık yapıcı etkisi vardır. 90 ila 120 dakika arasında alınmadığında yoksunluk hissi yaratmaya başlar. Yoksunluk hissi ile başa çıkmak kişiyi zorlayabilir. Ancak tütünün alımı bırakıldığında bu his zamanla yok olur.
Yoksunluk hissi ile ortaya çıkan başlıca belirtiler baş dönmesi, aşırı sinirlilik, iştah artışı, tansiyon düşüklüğü ve uykusuzluktur.
Tütün maddesi ne yazık ki sadece içen kişiyi değil çevresinde bulunan ve bu dumana maruz kalan diğer kişileri de olumsuz etkiler. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre pasif içicilik olarak adlandırılan bu duruma maruz kalma genç yaştaki bireyler üzerinde kritik etkiler oluşturur.
Yanan bir sigaranın üçte ikisi duman yoluyla havaya yayılır. Bu dumanın içeriğinde 50'si kanser yapıcı etkiye sahip olan 4000 kimyasal madde bulunur. Çevreye yayılan sigara dumanında normal içilen sigaradan 3 kat daha fazla nikotin bulunmaktadır.
Pek çoğumuzun bildiği gibi sigaranın kanser yapıcı etkisi bulunmaktadır. Özellikle diyabet, kalp – damar hastalığı ve solunum yolu hastalıklarının başlıca nedeni sigara tüketimidir.
Gebelik döneminde sigara kullanılması büyüme ve gelişim açısından fetüsü olumsuz etkiler. Anne tarafından içilen sigaradaki nikotinin %90'ı bebeğe geçmektedir. Nikotin plasental damarlarda büzülmeye yol açarak bebeğe giden yaşamsal maddelerin azalmasına neden olur. Karbonmonoksit ise plasentayı geçerek fetüsün oksijen miktarının düşmesine yol açar.
Gebelikte Sigara Kullanımının Zararları
Bebek kilo alamaz ve gelişemez.
Gebelik haftasına göre bebeğin düşük kiloda doğma ihtimali artar.
Doğumsal anomaliler görülür.
Düşük olma olasılığı ortaya çıkar.
Akciğerlerin gelişimi bozulur.
Plasental sorunlar oluşur.
Yenidoğan döneminde ani bebek ölümü sendromu görülür.
Anne sütü az salgılanır, bebek beslenemez.
Bebek sık enfeksiyon geçirir.
Sigara Kullanımı Nasıl Bırakılır?
Kişinin kendini psikolojik olarak bırakmaya hazırlaması çok önemlidir. Bu kararın verilmesi ile sosyal hayat ve beslenmede yapılacak düzenlemelerle sigarayı bırakmak kolaylaşır. Düzenli egzersiz yapılması bu aşamada fayda sağlar. Muz, domates, süt ve patlıcan gibi sigara bırakırken yaygın olarak tüketilen besin maddelerinin bu süreçte oldukça faydalı olduğu gözlemlenmiştir. Örneğin, domates yapısı gereği sigara tüketiminde beyinde uyarılan bölgeye etki ettiği için sigara bırakma sürecinde tüketilmesi önerilen bir besindir.
Sigara bırakma süresi kişiden kişiye farklılık gösteren bir durumdur. Bu dönemde çevreden de gelecek olumlu ya da olumsuz etkiler bulunmaktadır. Bırakma sürecinde ilk 3 gün kritiktir. Sigarayı bıraktıktan sonraki ilk 20 dakika içerisinde tansiyon ve kalp atış değerlerinin yavaş yavaş normale döndüğü, 10-12 saat sonrasında vücuttaki zehirli maddelerin uzaklaştırılması durumu ve oksijen seviyesinde artış gözlemlenir. Nikotinin vücuda girişinin kesilmesinden sonraki 15 gün içerisinde ise akciğerler çalışma kapasitesini arttırarak daha sağlıklı bir işleyiş düzenine dönmeye başlar.
T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından, sigara bağımlılarının başarılı bir şekilde sigarayı bırakabilmeleri ve sağlıklarına kavuşması için Alo 171 Sigara Bırakma Hattı uygulaması geliştirilmiştir. Uzman ve deneyimli bir ekipten oluşan bu sistem, birçok farklı bireyin bu konuda olumlu sonuçlar almasını sağlamaktadır.