FATF nedir ?
FATF (Mali Eylem Görev Gücü): 1989 yılında ABD, Japonya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Kanada'dan oluşan G-7 ülkelerinin Paris'teki toplantısında hükümetler arası bir organizasyon olarak kuruldu. FATF, kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadelede küresel standartları belirleyen uluslararası bir kuruluş olarak, üye ülkelerin bu standartlara uyumunu denetler ve değerlendirmeler yapar.
FATF üye ülkeler
FATF'ın 37 ülke ve 2 bölgesel kuruluş olmak üzere 39 üyesi bulunuyor. Kuruluşun üyeleri arasında ABD, Almanya, Avusturya, Avustralya, Arjantin, Belçika, Birleşik Krallık, Brezilya, Çin, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika, Hindistan, Hollanda, Hong Kong, İtalya, İrlanda, İsrail, İspanya, İsveç, İsviçre, İzlanda, Kanada, Güney Kore, Lüksemburg, Malezya, Meksika, Norveç, Yunanistan, Japonya, Türkiye, Yeni Zelanda, Portekiz, Rusya, Singapur, Suudi Arabistan, Avrupa Komisyonu ve Körfez İş birliği Konseyi yer alıyor.
FATF'ın faaliyet alanları
FATF, çalışma konularında politika belirleyici bir rol üstleniyor. FATF, kara paranın aklanması, terörizmin finansmanı ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı ile mücadelede uluslararası standartları belirleyici bir kuruluş olarak faaliyet göstermekte.
Türkiye'nin FATF (Mali Eylem Görev Gücü) gri listeye girip çıkmasının öyküsü, mali suçlarla mücadeledeki performansına bağlı olarak aşağıda açıklandığı şekilde gelişmiştir.
Gri Listeye Giriş:
1. Gri Listeye Alınma (Ekim 2021): Türkiye, FATF'nin mali suçlarla mücadelede yetersiz önlemler aldığı gerekçesiyle Ekim 2021'de gri listeye alındı. FATF, Türkiye'nin kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadele konusunda bazı eksiklikleri olduğunu belirtti. Bu eksiklikler arasında özellikle şunlar yer aldı:
- Risk temelli denetim mekanizmalarının yetersizliği,
- Finansal kurumlar üzerindeki denetimlerin etkinliğinin artırılması gerekliliği,
- Terörizmin finansmanıyla mücadelede daha sıkı önlemlerin alınması gerekliliği.
2. Gri Listede bulunulan Süre: Türkiye, gri listede kalırken FATF tarafından belirlenen eksiklikleri gidermek ve uluslararası standartlara uyum sağlamak amacıyla çeşitli reformlar gerçekleştirdi. Bu reformlar arasında mali suçlarla mücadelede daha sıkı denetim mekanizmalarının oluşturulması, şüpheli işlem bildirimlerinin artırılması ve finansal kurumların daha sıkı denetlenmesi yer aldı.
Gri Listeden Çıkış:
1. Gri Listeden çıkış süreci: Türkiye, FATF'nin belirlediği eksiklikleri gidermek için aldığı önlemler sonucunda, 28 Haziran 2024 tarihinde yine FATF tarafından gri listeden çıkarıldı. FATF, Türkiye'nin mali suçlarla mücadelede önemli ilerlemeler kaydettiğini ve uluslararası standartlara büyük ölçüde uyum sağladığını belirtti. Bu gelişmeler sonucunda Türkiye, gri listeden çıkmayı başardı.
2. Gri Listeden çıkmanın faydaları: Türkiye'nin gri listeden çıkmasının finansal sistemine olan güveni daha da güçlendirmesi, bankacılıktan reel sektöre kadar pek çok alanda olumlu yansımalarının görülmesi beklenir. Böylece bankaların uluslararası finansal ilişkilerinin güçlenmesi ve kredi notlarının artması öngörülmektedir. Buna göre, bankaların daha düşük maliyetle fonlama sağlayabileceği ve uluslararası piyasalardan daha fazla kaynak bulabileceği değerlendirilmektedir
Sonuç olarak, Türkiye'nin FATF gri listeye girip çıkma süreci, mali suçlarla mücadeledeki performansını ve uluslararası standartlara uyum sağlama çabalarını yansıtmaktadır. Gri listeye alındıktan sonra, Türkiye'nin aldığı önlemler ve gerçekleştirdiği reformlar sayesinde, FATF'nin belirlediği eksiklikleri gidererek gri listeden çıkmayı başarmıştır.