2151 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 27.11.2007 tarihli ve 2007/12888 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Kararda değişiklikler yapılmıştır.
Raporlamaya İlişkin Değişiklikler
Değişikliklerin önemli bölümünü üç aşamalı transfer fiyatlandırması belgelendirme yükümlülüğüne geçilmesine ilişkin düzenlemeler oluşturmaktadır. 25.02.2020 tarihinden itibaren aşağıdaki Transfer Fiyatlandırması dokümantasyon yükümlülükleri geçerli olacaktır.
a. Genel Rapor
Genel Rapor hazırlama yükümlülüğü mevzuatımıza yeni girmiştir. Çok uluslu işletmeler grubuna bağlı ve bir önceki hesap dönemine ilişkin Kurumlar Vergisi Beyannamesi ekinde yer alan bilançodaki aktif büyüklüğü ve gelir tablosundaki net satışlar tutarının her ikisi de 500 milyon TL ve üzerinde olan Kurumlar Vergisi mükellefleri tarafından hazırlanacaktır. Örneğin 2019 yılı için Genel Rapor hazırlama haddi için 2018 yılı kurumlar vergi beyannamesindeki bilanço ve gelir tablosu tutarları dikkate alınacaktır.[1] Söz konusu rapor gruba bağlı her bir şirketin ayrıayrı işlemlerini açıklamayacak; fakat genel olarak çokuluslu şirketler grubunun yapısına ve grubun geneltransfer fiyatlandırması politikalarına ilişkin bilgilereyer verecektir. Genel Raporun kapsamı;
- Çok uluslu işletmeler grubunun organizasyon yapısı,
- İşletme faaliyetlerinin tanımı,
- Sahip olunan gayrimaddi haklar,
- Grup içi finansal işlemler ile finansal ve vergiseldurum,
gibi unsurlardan oluşacaktır.
Genel Raporun ilgili hesap dönemini takip edenhesap döneminin sonuna kadar hazırlanması ve bu süresona erdikten sonra, istenmesi durumunda, İdare'yeveya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibrazedilmesi zorunludur. İlk Genel Rapor, 2019 hesap dönemi için hazırlanacaktır. Özel hesap dönemine tabiolanlar ilk Genel Raporu, 1 Ocak 2019'dan sonra başlayan hesap dönemi için hazırlayacaktır.
Söz konusu raporun ilgili hesap dönemini takip eden hesap döneminin sonuna kadar hazırlanması ve bu süre sona erdikten sonra, istenmesi durumunda, vergi idaresine veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmesi zorunludur. Örneğin, hesap dönemi 31.12.2019 itibarı ile kapanan mükelleflerin 31.12.2020 tarihine kadar genel raporu hazırlamaları gerekmektedir.
b. Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu
Yapılan düzenlemede bu yükümlülükle ilgili herhangi bir değişiklik yapılmamış; sadece raporun içeriğine bazı ek bilgiler eklenmiştir. Raporu;
- Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı'na kayıtlı mükelleflerin yurt içi ve yurt dışı ilişkili kişilerle işlemleri için,
- Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin yurt içi ilişkili kişi işlemleri için,
- Diğer kurumlar vergisi mükelleflerinin ise yalnızca yurt dışı ilişkili kişi işlemleri için (mükelleflerinin yurt dışı şubeleri ve serbest bölgelerde bulunan ilişkili kişilerle yaptığı işlemlerini kapsayacak şekilde)
düzenlemek zorundadır.
Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporunda yer alması gereken bilgi ve belgeler sırasıyla aşağıdaki şekildedir;
- Mükellef faaliyetlerinin tanımı, organizasyon yapısı (merkez, şube) ve ortakları, sermaye yapısı, içinde bulunduğu sektör, ekonomik ve hukuki geçmişi hakkında özet bilgiler, ilişkili kişilerin tanımı (vergi kimlik numaraları, adresleri, telefon numaraları vb.) ve bu kişiler arasındaki mülkiyet ilişkilerine ilişkin bilgiler,
- Gerçekleştirilen işlevleri, üstlenilen riskleri ve kullanılan varlıkları içeren tüm bilgiler,
- İşlem konusu yıla ilişkin ürün fiyat listelerine ilişkin genel bilgi (Ayrıntılı bilgi ve belgelerin Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu'na eklenmesi gerekli olmayıp istenmesi halinde ibraz edilmesi gerekmektedir.),
- İşlem konusu yıla ilişkin üretim maliyetlerine ilişkin genel bilgi (Ayrıntılı bilgi ve belgelerin Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu'na eklenmesi gerekli olmayıp istenmesi halinde ibraz edilmesi gerekmektedir.),
- İşlem konusu yıl içinde ilişkili ve ilişkisiz kişilerle yapılan işlem kategorisi ile bu işlemlerin ülke bazında tutarı,
- İşlem konusu yıl içinde ilişkili kişilerle yapılan tüm sözleşme örnekleri,
- İlişkili kişilere ait özet mali tablolar,
- İlişkili kişiler arasındaki işlemlere uygulanan şirket içi/grubun fiyatlandırma politikası,
- İlişkili kişiler tarafından farklı muhasebe standartları ve yöntemleri kullanılıyor ise bunlara ilişkin bilgi,
- Gayri maddi varlıkların mülkiyetine ve alınan veya ödenen gayri maddi hak bedellerine ilişkin bilgi,
- Kullanılan transfer fiyatlandırması yönteminin seçilme nedeni ve uygulanmasına ilişkin bilgi ve belgeler (iç ve/veya dış emsaller, karşılaştırılabilirlik analizi),
- Emsallere uygun fiyat ya da kar marjının saptanmasında kullanılan hesaplamalar ve yapılan varsayımlara ilişkin ayrıntılı bilgiler,
- Belli bir emsal fiyat aralığı tespit edilmişse, bu aralığın tespitinde kullanılan yöntem,
- Emsal fiyatın tespit edilmesi için gerekli diğer belgeler,
- Emsal fiyatın tespit edilmesi için çok yıllı analizin yapılmış olması durumunda, bunun sebeplerine ilişkin bilgi,
- Mevcut tek taraflı, iki veya çok taraflı peşin fiyatlandırma anlaşmalarının birer örneği,
- Transfer fiyatlandırması yönteminin uygulanmasında kullanılan finansal bilgiler.
Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu'nun, Kurumlar Vergisi Beyannamesinin verilme süresine kadar hazırlanması ve bu süre sona erdikten sonra, istenmesi durumunda, İdare'ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmesi zorunludur.
c. Ülke Bazlı Rapor
Bu rapor raporlanan hesap döneminden bir önceki hesap döneminin konsolide finansal tablolarına göre toplam konsolide grup geliri, 750 milyon Avro ve üzerinde olan çok uluslu işletmeler grubunun Türkiye'de mukim nihai ana işletmeleri tarafından hazırlanacaktır.
Rapor çok uluslu işletmeler grubunun her bir ülke bazındaki faaliyetlerinin belli açılardan (karlılık, çalışan sayısı, sermaye, ödenen vergi vs.) karşılaştırılmasına imkan vermektedir. Bu Raporun bir ülkeye ibraz edilmesinden sonra ilgili maliye bakanlığının raporu çok uluslu işletmenin faaliyet gösterdiği bütün ülkelerin maliye bakanlıkları ile paylaşması amaçlanmaktadır.
Ülke Bazlı Rapor aşağıdaki bilgileri içerir;
- Çok uluslu işletmeler grubunun faaliyet gösterdiği her bir ülke ile ilgili gelir, vergi öncesi kar/zarar, ödenen gelir/kurumlar vergisi, tahakkuk eden gelir/kurumlar vergisi, sermaye, geçmiş yıl karları, çalışan sayısı ile nakit ve nakit benzeri dışında maddi varlıklar,
- Çok uluslu işletmeler grubunun, ülke bazında, ilgili ülkede mukim her bir işletmesinin adı/unvanı, işletmenin kurulduğu ülke vergisel açıdan mukim olduğu ülkeden farklı ise bu ülkenin adı ve her bir işletmenin ana faaliyetleri.
Rapor hesap döneminden sonraki on ikinci ayın sonuna kadar hazırlanıp, elektronik ortamda idareye sunulacaktır.
Karar ile Yapılan Diğer Düzenlemeler
Karar ile Peşin Fiyatlandırma Anlaşmalarının geçerli olabileceği süre sınırı 3 yıldan 5 yıla çıkartılmıştır. İlave olarak kararda, mevcut bir Peşin Fiyatlandırma Anlaşmasının yenilenmesi için yapılacak başvurunun 'en az 9 ay önce' yerine 'en az 6 ay önce' yapılabileceği düzenlenmiştir.[2]
----------------
(1) Mazars Denge, 'TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI HAKKINDA KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KARAR', Sirküler Sayı: 2020/069, http://www.dengeakademi.com/Files/Circular/2684.pdf, Erişim tarihi: 22.04.2020.
(2) M. Emin AKYOL, 'Vergi Mevzuatında Gelişmeler (16.02.2020-15.03.2020)', Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:464, Nisan 2020, s.196-198.