04/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanununa dayanılarak hazırlanılan ve 02.10.2020 tarihli ve 31262 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan, Sosyal Ağ Sağlayıcı Hakkında Usul ve Esaslar Hakkında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu Kararı ('Kurul Kararı') ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurum ('Kurum') tarafından sosyal ağ sağlayıcılarının yükümlülükleri ile bu yükümlülüklerin uygulanmasını ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Bugünkü yazımızda yayınlanan usul ve esaslardan kısaca bahsedeceğiz.
Kurul kararı ile belirlenen usul ve esaslar Türkiye'de günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi ve yurtdışı kaynaklı ağ sağlayıcılarını kapsamaktadır. Buna ek olarak, usul ve esasların uygulanmasında internet ortamında yapılan yayınlarda yalnızca belirli bir alanda sosyal etkileşim amaçlı içeriğe yer veren gerçek veya tüzel kişiler sosyal ağ sağlayıcı olarak değerlendirilmeyecektir. Ayrıca sosyal etkileşim amaçlı içeriği ikincil ve yan bir hizmet olarak sunan platformlar (internet siteleri, elektronik ticaret siteleri ve haber siteleri gibi) bu kararın kapsamı dışında kabul edilmiştir. Sosyal ağ sağlayıcılarının, Türkiye'den günlük erişiminin bir milyonun altında olması durumunun süreklilik arz ettiği hallerde, kapsam dışında olduğuna dair Kuruma talepte bulunabilir. Ancak bu talebin yazılı olması yerinde olacaktır. Kurum, bu talebin uygun bulunması halinde, sosyal ağ sağlayıcısına kapsam dışında olduğunu bildirecektir. Kapsam dışında olduğunun bildiriminin cevap yazısı şeklinde alınması yerinde olacaktır. Kurum'un, sosyal ağ sağlayıcının Türkiye'den günlük erişiminin bir milyondan fazla olduğunu tespit etmesi halinde yeniden kapsamda olduğuna dair bildirimde bulunacağı belirtilmiştir.
Kurul Kararı ile yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları, gerçek veya tüzel en az bir kişiyi Türkiye'de yetkili temsilci olarak belirlemekle yükümlü kılmıştır. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması, tüzel kişi olması durumunda ise Türk mevzuatlarına göre kurulmuş olması gerekmektedir. Yetkili temsilci, yetkili makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesi ve kişiler tarafından 5651 sayılı Kanun kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılması, raporlama yükümlülüklerini yerine getirmesi ve sosyal ağ sağlayıcının içerik veya yer sağlayıcı olmasından doğan sorumluluk ve yükümlülüklerinin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla yetkili en az bir kişiyi Türkiye'de temsilci olarak belirlemeleri gerekmektedir.
Sosyal ağ sağlayıcısı, temsilcilerin Türkiye'deki tebligat adresi ile e-posta adresine kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde internet sitesinde yer vermekle yükümlüdür. Buna ek olarak, kayıtlı elektronik posta adresi bulunan temsilci veya temsilcilerin bilgilerini de internet sitesinde yer vermekle yükümlüdür. Temsilcinin bu sayılan iletişim bilgilerinde değişiklik olması durumunda internet sitesinde derhal güncelleme yapması gerekmektedir. Buna ek olarak, temsilcinin kimlik ve iletişim bilgilerini Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na bildirmekle yükümlüdür. Kurum'a bildirilen bilgilerde değişiklik olması durumunda ise, bu değişiklikler derhal ve en geç yirmi dört saat içinde Kurum'a bildirilmelidir.
Kurul Kararı ile yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıların, Türkiye'deki kullanıcıların verilerini Türkiye'de barındırma yönünde gerekli tedbirleri almaları gerekmektedir. Bu kapsamda, temel kullanıcı bilgileri ile Kurum tarafından bildirilebilecek hususlara ilişkin verilerin Türkiye'de barındırılması yönünde gerekli tedbirlerin alınmasına öncelik verilmesi gerekmektedir. Alınan tedbirlere ilgili her raporlama döneminde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından bildirilen hususları da içerecek şekilde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu' na bilgi verilir.
Türkiye'de erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi ve yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları, 5651 sayılı Kanun'un 9 ve 9/A maddeleri kapsamındaki içeriklere yönelik olarak kişiler tarafından yapılacak başvurulara cevap vermekle yükümlüdür. Sosyal ağ sağlayıcı, kişiler tarafından yapılacak başvuruların kolaylık alınabilmesi için başvurunun Türkçe dil seçeneği ile kullanılarak yapılabilmesini sağlayacaktır. Sosyal ağ sağlayıcı, başvurulara başvurudan itibaren en geç kırk sekiz saat içinde olumlu ya da gerekçesi belirtilmek kaydıyla olumsuz cevap vermelidir. Türkçe yapılan başvuruların Türkçe cevaplanması zorunlu kılınmıştır.
[1]Erdal Çalıkoğlu, 'Sosyal ağ sağlayıcılarının yükümlülüklerine ilişkin usul ve esaslar hakkında bilgi teknolojileri ve iletişim kurumu kararı', Sirküler no:20, https://www.vergidegundem.com//vergi-sirkuler-detay?circularId=4942208, erişim tarihi:05.10.2020