2 Nisan Birleşmiş Milletler tarafından 'Dünya Otizm Farkındalık Günü' olarak ilan edilmiştir. Peki otizm nedir?
Otizm kişinin çocukluk döneminde başlayan ve tüm hayatı boyunca devam eden sözel ve davranışşal yönden bireyi etkileyen bir rahatsızlıktır. Doğumdan sonraki ilk 3 yılda belirtileri görülmeye başlar. Genellikle yürüme, oturma gibi genel motor beceriler ve boy-kilo gelişiminde sorun görülmez. Ancak sosyal ilişkiler ve iletişimde yaşanan sorunlarla birlikte tekrarlayan hareketler ve sınırlı ilgi alanları gözlemlenir.
Otizmin nedeni tam olarak bilinmemektedir ve anne karnında teşhisi konulamamaktadır. Yapılan araştırmalarda erkek çocukların otistik olma durumunun kız çocuklara oranla 4 kat fazla olduğu tespit edilmiştir.
Belirtileri Nelerdir?
• En temel belirti göz teması kurulmamasıdır.
• İsimleri ile seslenildiğinde tepki vermezler.
• Aşırı hareketli ya da hareketsiz olabilirler.
• Çevreleri ile ilgilenmezler ve sarılma – öpme gibi fiziksel temas kurmaktan hoşlanmazlar.
• Konuşmada gecikme vardır. İletişimde canlı varlıklar yerine cansız varlıkları tercih ederler.
• Bir nesnenin bir parçasına takıntı halinde ilgi gösterebilirler.
• Düzen konusunda takıntıları vardır.
• Tekrarlayan hareketler (el çırpma, kendi etrafında dönme, sallanma) yaparlar.
• Kalabalık ortamlarda aşırı korkup tepki gösterebilirler.
• Acıya karşı tepkisiz olabilirler.
Erken teşhis edildiğinde tedavisi mümkün olan bu hastalıkta ailelerin çocuklarını gözlemlemeleri, sosyal iletişim ve davranışları konusunda tespitler yapmaları önemlidir. Otizmin tedavisinde amaç bireyi kendi kendine yetebilen bir düzeye ulaştırmaktır. Çocuklar kendi başına öğrenme becerisi kazandıkça sosyal iletişim alanında gelişme göstermektedirler. Otizm de tam bir iyileşme sağlanabilir ancak bunun tüm çocuklar için %100 oranında gerçekleşebildiği söylenemez.
Otizmli çocuklarla iletişim kurarken açık ve kısa cümleler kurmak önemlidir. Çocuğun yüzüne bakarak konuşmak, mimikler kullanmak, konuşurken sesimizi belli noktalarda azaltıp arttırmak çocuğun konuşmaya olan ilgisini çekecektir. Otizmli çocuklarda en önemli konulardan biri de bu çocukların güvenliğinin sağlanmasıdır. Tehlike ve acı konularında tepkisiz olmaları nedeniyle olumsuz durumlarla karşılaşma olasılıkları daha fazladır. Gürültülü ortamlar otistik bireyleri rahatsız ettiğinden yaşanılan çevre ve evin gürültüden uzak olması onlar için önemlidir. Otoriter davranışlar, ceza verme gibi durumlar bu çocukların hırçınlaşmasına ve kaygı düzeylerinin artmasına neden olduğundan bu çocuklara daha sıcak ve ilgili yaklaşmak önemlidir.