Minibüslerin taksi olarak çalıştırılması için Büyükşehir Belediyesi tarafından kura çekimi yapıldığı ve kura çekiminde ortaklığın taksi olarak çalışmaya hak kazandığı, ortaklık yapısı ve hisse oranları değişmeden faaliyet konusunun değişeceği, minibüsün satılarak taksi ile yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunacağı düşünülerek, faaliyet değişikliği nedeniyle ortaklığın sona erip ermeyeceği, yeni faaliyet konusu dolayısıyla ortaklığın işletme defteri kullanmaya devam edip etmeyeceği ile minibüs hattının satışından elde edilen gelirin gelir vergisinden istisna olup olmayacağı hususlarında vergi idaresinin görüşü geçen yazımızın konusunu oluşturmaktaydı. Bu yazımızın konusu ise vergi usul kanunu yönünden vergi idaresinin görüşü ele alınmaktadır.
2.1. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesinde, defterlerin hesap dönemi itibarıyla tutulacağı, kayıtların her hesap dönemi sonunda kapatılıp ertesi dönem başında yeniden açılacağı, hesap döneminin normal olarak takvim yılı olduğu, 176 ncı maddesinde tüccarların, defter tutma bakımından iki sınıfa ayrıldığı, I inci sınıf tüccarların bilanço esasına göre, II nci sınıf tüccarların ise işletme hesabı esasına göre defter tutacakları hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca, mezkûr Kanunun;
- 177 nci maddesinde; 'Aşağıda yazılı tüccarlar, I' inci sınıfa dahildirler:
1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı
7.200.000.000 (2022 yılı için 400.000 TL) veya satışları tutarı 8.640.000.000 (2022 yılı için
570.000 TL) lirayı aşanlar;
1. Birinci bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı 3.600.000.000 (2022 yılı için 200.000 TL) lirayı aşanlar;
1. 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 7.200.000.000 (2022 yılı için 400.000 TL) lirayı aşanlar;
1. Her türlü ticaret şirketleri (Adi şirketler iştigal nevileri yukarıdaki bentlerden hangisine o bent hükmüne tabidir.);
1. Kurumlar Vergisine tabi olan diğer tüzel kişiler (Bunlardan işlerinin icabı bilanço esasına göre defter tutmalarına imkan veya lüzum görülmeyenlerin, işletme hesabına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilir.);
1. İhtiyari olarak bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler.',
- 178 inci maddesinde; 'Aşağıda yazılı tüccarlar II' nci sınıfa dahildirler:
1. 177 inci maddede yazılı olanların dışında kalanlar;
1. Kurumlar Vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Maliye
Bakanlığınca müsaade edilenler.
Yeniden işe başlayan tüccarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar II' nci sınıf tüccarlar gibi hareket edebilirler.',
- 180 inci maddesinde; 'b) (II)' nciden (I)'inciye geçiş: İş hacmi bakımından II' nci sınıfa dahil tüccarların durumları aşağıda yazılı şartlara uyduğu takdirde bunlar bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak I' inci sınıfa geçerler.
1. Bir hesap döneminin iş hacmi 177'nci maddede yazılı hadlerden %20'yi aşan bir nispette fazla olursa, veya;
1. Arka arkaya 2 dönemin iş hacmi 177'nci maddede yazılı hadlere nazaran %20'ye kadar bir fazlalık gösterirse.',
- 181 inci maddesinde, 'II' nci sınıf tüccarlar diledikleri takdirde bilanço esasına göre defter tutabilirler.
Bu suretle I' nci sınıfa dahil olanlar hakkında da evvelki maddenin hükümleri cari olur.' hükümleri yer almaktadır.
_________________________________
Kaynak: Gelir İdaresi Başkanlığı Sayı: E-62030549-120[37-2021]-1196041 Tarih: 18.10.2022