Mevzuata uyum yükümlülükleri, birçok sektör ve kurum için son derece önemli olan bir konudur. Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikte (Bu yönetmelik ilk olarak 09.01.2008 Tarih ve 26751 sayılı resmi gazetede yayımlanmış sonra, 24.02.2021 tarih ve 31405 sayılı Mükerrer resmi gazetede) bu yönetmelikte bazı değişiklikler yapılmıştır. Yönetmelikte yapılan son değişikliklerle mevzuata tabi yükümlüler genişletilmiştir. Bu yükümlüler, yönetmeliğin İkinci Bölüm, 4. Maddesinde belirtilmiştir.
Yükümlü
Madde 4-
(1) Kanunun uygulanmasında yükümlü, aşağıda sayılanlar ile bunların şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleridir:
a) Bankalar,
b) Bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar,
c) Kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler,
d) Finansman ve faktöring şirketleri,
e) Sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri,
f) Ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşları,
g) Yatırım ortaklıkları,
h) Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri ile sigorta ve reasürans brokerleri,
i) Finansal kiralama şirketleri,
j) Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde takas ve saklama hizmeti veren kuruluşlar,
k) Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasına ilişkin saklama hizmeti ile sınırlı olmak üzere Borsa İstanbul Anonim Şirketi,
ı) Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi ile kargo şirketleri,
m) Varlık yönetim şirketleri,
n) Kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,
o) Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarını basma faaliyeti ile sınırlı olmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü,
p) Kıymetli madenler aracı kuruluşları,
q) Ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,
r) İş makineleri dahil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,
s) Tarihi eser, antika ve sanat eseri alım satımı ile uğraşanlar veya bunların müzayedeciliğini yapanlar,
t) Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığı dahil talih ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler,
u) Spor kulüpleri,
ü) Noterler,
v) Savunma hakkı bakımından diğer kanun hükümlerine aykırı olmamak ve 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 35 inci maddesinin birinci fıkrası ile alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kapsamında ifa edilen mesleki çalışmalar nedeniyle edinilen bilgiler hariç olmak üzere, taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması, birleştirilmesi ile bunların idaresi, devredilmesi ve tasfiyesi işlerine ilişkin finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi, banka, menkul kıymet ve her türlü hesaplar ile bu hesaplarda yer alan varlıkların idaresi işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar,
W) Bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler.
x) Finansal piyasalarda denetim yapmakla yetkili bağımsız denetim kuruluşları.
y) Kripto varlık hizmet sağlayıcılar.
z) Tasarruf finansman şirketleri.
(2) Merkezi yurt dışında bulunan yükümlünün Türkiye'deki şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri birinci fıkra kapsamında yükümlü sayılır.
(3) Merkezi Türkiye'de bulunan yükümlünün yurt dışındaki şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri, faaliyet gösterdikleri ülkenin mevzuatı ve yetkili otoritelerinin izin verdiği ölçüde asgari olarak bu Yönetmelikte yer alan tedbirleri uygulamak zorundadır.
Yönetmeliğin yukarıdaki 4. Maddesinde belirtildiği üzere, sayılan yükümlüler, yasal düzenlemelere uyum sağlamak zorundadır. Bu yönetmelik dışında, çeşitli sektörlerdeki diğer yasal ve düzenleyici gerekliliklere de uymak sayılan kurumların faaliyetlerini etkiler. Buna göre, mevzuata uyum yükümlülüklerinin neler olduğuna ve kurumların uyuma nasıl hazırlanmaları gerektiğine bakalım.
Mevzuata Uyum Yükümlülükleri, bir ülkenin veya bölgenin yasal düzenlemelerine uyma sorumluluğudur. Ülkeler doğal olarak, finansal kurumlar ve diğer sektörler için gerekli olan yasal mevzuatı oluştururlar. Bu yasal düzenlemelerin amacı, mali suçları önlemek ve terörün finansmanını engellemek, tüketicileri ve yatırımcıları korumak, rekabeti düzenlemek ve toplumsal faydayı sağlamaktır.
Mevzuata uyum, bu mevzuata tabi kurumlar için son derece önemli olup, bunları aşağıdaki başlıklar halinde ifade edebiliriz.
Mevzuata uyum yükümlülükleri;
● Yasal ve Mali Sorumluluklar,
● Müşteriler nezdinde güvenilir ve İtibarlı olmak,
● Rekabetin üstünlüğüne uyumlu olmak,
● Finansal düzenin istikrarını ve toplumun güvenliğini sağlamak,
● Toplum için güvenli ortam oluşturmak ve kötü niyetli faaliyetleri önlemek.
Mevzuata uyum süreci;
● Yasal düzenlemelere uyum ve takibi,
● Risklerin değerlendirilmesi,
● Etkin bir iç denetim ve iç kontrol düzeni,
● Mevzuatın gerektirdiği uyum, politika ve prosedürlerin oluşturulması,
● Yine uyuma ilişkin politika ve prosedürlerin doğru bir şekilde uygulanması ve çalışanların bilinçlenmesi,
● Çalışan personelin mevzuata uygun şekilde düzenli eğitimi,
● Uygun teknoloji ve altyapıya sahip olma.
Mevzuata uyumunun önemi;
● Müşterilerin ve yatırımcıların güvenini koruma ve artırma,
● Suçluların finansal sistemi kötüye kullanmalarının engellenmesi,
● Yasal Yaptırımlardan Kaçınma ve itibarı koruma,
● Finansal Sistemin düzgün İşleyişini sağlama ve istikrarı koruma,
● Risklerin azaltması içi etkin tedbirlerin alınması,
● Toplumsal sorumluluk ve refahına önem vermek.
Mevzuata uyum yükümlülükleri,
Mevzuata tabi tüm kurumlar için son derece önemli olup, yasal düzenlemelere uygun şekilde faaliyet göstermek, müşterilerin güvenini kazanmak, sistemin istikrarını korumak ve toplumsal sorumlulukları yerine getirilmesi açısından bir zorunluluktur.
Mevzuata uyum süreci,
Kurumların politika ve prosedürleri oluşturması, personel eğitiminin düzenli yapılması, altyapının güçlendirmesi, düzenli denetim ve izleme yapılması gerekir,
Mevzuata uyumunun önemi,
Mevzuata tabi kurumların, geleceğe yönelik güçlü bir temel oluşturulmalarını, finansal suçlar ve tehditler karşısında daha dayanıklı ve dikkatli olmalarını gerektirir.