"Manevi mirasım bilim ve akıldır." diyen Mustafa Kemal'e 21. yy'da Prof. Dr. Aziz Sancar DNA onarım mekanizmalarına ilişkin bulgularıyla yanıtladı. Başarısını uzun soluklu çalışmalarıyla kanıtladı. İnsanlığın yararına bu evrensel bulgusuyla ve kanıtın başarısıyla Nobel ödülü almaya hak kazandı. Prof. Dr. Aziz Sancar, ultraviyole ışınlarının hücreler üzerindeki olumsuz etkisini de araştırdığını açıkladı.
Mardin, Savur doğumlu bilim adamı Sancar Mardin Lisesi 1962-1963 dönemi mezunudur. O yıllarda yokları vara dönüştürerek, öğrencilerinin başarısı için yoğun ilgi ve özveride bulunan öğretmenlerinin bu başarıda emekleri vardır. Sn. Sancar bir konuşmasında "Türküm, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyım. Başarımı Cumhuriyete borçluyum. Ben Köy Enstitülü öğretmenlerden ve Cumhuriyetin eğitim sisteminden yararlandım." demişti.
Prof. Dr. Sancar, Nobel Kimya Ödülünü Atatürk'e ithaf ettiğini ve madalyasını 19 Mayıs'ta Atatürk'e sunacağını söyleyerek yüce, vefalı ve değer bilir bir bilim adamı olduğunu kanıtladı. O, "bir ülkenin eğitim bütçesi, savunma bütçesinden daha fazla olduğunda o ülke görevini yapmış olur." diyerek eğitime olan duyarlılığını gösterdi. Sn. Sancar, ülkemizdeki eğitimin son on yılda çöküş ve karmaşa içinde olduğunu; kızların eğitimden kopuşu ve dini eğitimin çoğulcu yaygınlanışın henüz bilmiyordur. Nobel ödülünü aldığında "Kızları okutalım, kız çocuklarının eğitimine özen gösterelim, lütfen kızlarımıza çok iyi eğitim verelim" deyişini siyasilerimiz duymalıdırlar.
Sn, Sancar, kendisini yetiştiren, okutan Cumhuriyete çok şeyler borçlu olduğunu belirterek "Bu ödül Ata'mız sayesinde alınmıştır." diyecek kadar akıl ve bilim donanımlılığını göstermede örnek olmuştur. O, hiç siyasallaşmadan, Cumhuriyet ve demokrasinin değerinin bilinciyle yol alan bir bilim adamıdır. Yeğeninin onu tanıtışında söylediği: "O, hep toprağa değerek yaşayan bir insan.!"söylemi ilgi çekicidir.
1962'lerin Mardin Lisesinin o yıllardaki Biyoloji öğretmeni Mualla Aykaç, Matematik öğretmeni Musa Dinçel, Tarih öğretmeni Güner Ensari'nin duyumsadıklarını, yattıkları yerde huzur ve ışıklar içinde olduklarını düşünüyorum. Yaşayan öğretmenlerine de sağlık diliyorum. Onlar da sevinç, gurur ve mutluluğun doruğundadırlar. Eğitimin başarılı özneleri o tüm öğretmen ve yöneticilerine ne mutlu. Mardin'in, Savur'un ve ülkemizin gururu olan bilim adamı Sn. Sancar, aldığı çok önemli bu kimya ödülüyle; temel bilimlerin eğitimdeki önemine örnek olmuştur. Sn. Sancar'ın aldığı Nobel başarı ödülü bayrağını, gençlerimiz kavrayıp daha yücelerde dalgalandırmalarına unutulmaz bir örnektir. O, Cumhuriyet eğitiminin en doğru ve bilimsel olduğunu açıklıyordu. Prof. Dr. Sancar, ülkesi için: cehaletin yerine bilgiyi, nefretin yerine sevgiyi, karanlığın yerine aydınlığı düşünenlerdendir. Çünkü o, ülkesini, Anadolu'yu, insanını hiç unutmamıştı. Martin Luter King'in: "Karanlıkları karanlıklar kovamaz. Ancak aydınlık kovabilir. Nefret, nefreti yok edemez. Nefreti sevgi kovabilir." sözünü anımsıyorum. Prof. Dr. Sancar Ülkesini, insanını kurtaran ve Cumhuriyeti kuran Atatürk'ü, öğretmenlerini hiç unutmadığını onları sevgi ve saygıyla andığını biteviye tekrarlıyor. İşte erdemli, donanımlı bilim adamı olmak bu olsa gerek.
Gençlerimizin örnek alacakları, önemli bir rol modeli Prof. Dr. Sancar. Nobel edebiyat ödülü alan Ukranya'lı Svetlana Alexievich'in konuşmasında: "Dünyayı nefret değil, sevgi ve umut kurtaracak!" deyişi anlamlıdır. Ülkemizde de korkunun, kaygının, kuşkunun ve keşkenin yani "dört K'nın" insanlarımızda yarattığı ayrışım ve umutsuzluk düşündürücüdür. Ayrıca, ülkemi ve dünya sorunlarını ve çözümünü topluma aktaran, bilgilendiren gazetecilerimizin tutuklanmaları baskı içinde olmalarına bir barış ışığı olacağı beklentisindeyiz. Sn. Aziz Sancar'ın gururumuz ve ülkemizin barış sevinci olacağına inanıyorum. Çünkü Sn. Aziz Sancar, bilimin ancak özgürlük temelinde gelişeceğini gören ve bilen bir görüştedir. Dört yanımızın ateş çemberini, gül bahçelerine, huzur, güven ve hoşgörü söylemlerine dönüştürme umuduyla Prof. Dr. Aziz Sancar'ı kutluyorum. O, bizlere gururu, sevinci ve sevgiyi bu sıkıntılı günlerimizde tattırdı. Teşekkürler Aziz Sancar. Nice başarılara!