Dünya üzerinde anne babaların en çok endişe ettiği konulardan biri çocuklarının yasaklı maddeleri kullanması, bunlara bağımlı olmasıdır. Ne yazık ki ülkemizde de uyuşturucu kullanımında yaş ortalaması 20'lere kadar düşmüştür. Özellikle 13-14 yaş arası çocuklarda metamfetamin kullanımının yaygınlaştığı görülmektedir.
Uyuşturucu maddeler merkezi sinir sistemini etkileyen; davranışlarda ve ruh halinde değişikliklere neden olan kimyasal maddelerdir. Bunların tek seferlik kullanımında dahi algıda, duyularda değişikliklerde görülmektedir. Madde kullanımı beyinde dopamin hormonunu bozarken, bu bozulma ile birlikte tekrar kullanım isteği pekişmektedir. Madde kullanımının tekrarlanması bir süre sonra bağımlılığa dönüştüğünden kişilerde fiziksel ve zihinsel yönde çeşitli sağlık sorunları görülmeye başlamaktadır.
Zihinsel olarak etkileri kişilik bozukluğu, öğrenme ve hafızada yaşanan sorunlar, davranışların kontrol edilememesi olarak gruplandırılabilir. Ayrıca madde bağımlılığı olan hamilelerde bebeklerinde yenidoğan yoksunluğu sendromu yaşadığı tespit edilmiştir.
Fiziksel olaraksa; akciğer ve kalp rahatsızlıkları, felç, kanser gibi hastalıklar görülebilmektedir. Ayrıca HIV, Hepatit C gibi bulaşıcı hastalıklara yakalanılması riski çok daha yüksektir.
2021 yılı Avrupa Uyuşturucu Raporuna göre kullanımı en yaygın olan uyuşturucu madde esrardır. Ayrıca kadınların madde kullanım oranı erkeklerden daha düşüktür. Geçen 10 yıl boyunca uyuşturucu madde kullanımına bağlı ölüm oranlarının 2 kat arttığı tespit edilmiştir.
Çocuklarımızı Korumak İçin Ne yapmalıyız?
Uyuşturucu madde kullanımı tedavi edilebilir bir sorundur ancak tedavisinin zor olduğunu unutmamak gerekir. Bağımlı kişiler sadece 1 gün uyuşturucu kullanmayarak bu sorundan kurtulmuş olmazlar. Bağımlılıktan kurtulabilmek için güçlü bir irade, aile desteği ve olumsuz çevresel faktörlerden uzaklaşmak, gerekli tedavilerin başarılı sonuçlanmasına destek olacaktır.
Aile içinde bağların güçlü olması, çocuk ve gençlerin zararlı maddeler konusunda bilinçlendirilmesi gereklidir. Anne babaların çocuklarının arkadaş ortamlarını bilmeleri, onlarla tanışmaları önemlidir. Aile içinde çocuklara karşı konulan kurallar açık ve anlaşılır olmalıdır.
Aileler ne yazık ki zaman zaman benim çocuğum yapmaz gibi kabullenmeme, inkar etme gibi düşünceler içinde bulunabilmektedir. Çocukların madde kullandığının tespit edilmesi durumunda şok, öfke, ümitsizlik ve üzüntü yaşayarak sorgulayıcı bir hal alabilirler. Aile bireyleri kendi aralarına çocuğun madde kullanım durumunun nedenini birbirlerine yükleyebilirler. Bazen de tüm hatayı kendi üstlerine alabilirler. Tüm bu davranışlar süreci olumsuz etkilemekten başka bir fayda sağlamayacaktır. Kimi zamanda sadece madde bağımlığı olan çocuğa yüklenerek 'senden bir şey olmaz', 'zaten bunu yapacağın belliydi' gibi çocuğu kendilerinden uzaklaştırabilirler. Bu tür durumlarda çocuğu – ergeni suçlamadan, yargılamadan ilgili kurumlardan destek almak faydalı olacaktır. Ailelerde içinde bulundukları zor durumla daha kolay başa çıkabileceklerdir.
Çocuğumuzun Madde Kullandığını Nasıl Anlayabiliriz?
* Arkadaş ortamı değişiyor ve değişen arkadaşların yerine yenileri geliyorsa,
* Duygu durumunda anlık değişiklikler yaşanıyorsa,
* Okulda devamsızlık ve ders notlarında düşüşler görülmeye başlandıysa,
* Ailesine haber vermeden arkadaşları ile buluşuyor ya da evden hiç çıkmıyor yalnız kalmak istiyorsa,
* Daha fazla harcama yapmaya başladıysa,
* Kişisel bakıma dikkat etmiyorsa;
* Fiziksel olarak gözlerde kızarıklık ve şişme vücutta çeşitli değişiklikler görülüyorsa,
* Sinirlilik, gerginlik gibi durumlar yaşıyor; çevresindeki kişilerle sorunlar yaşıyorsa,
* İçine kapanık, dalgın ve dikkatsizse; ayrıca uyku düzeninde değişikler başlamışsa ailelerin dikkatli olmaları bunların nedenlerini araştırmaları gerekir.
-----------------
Kaynak: yeşilay.org.tr