Bazı işverenler; kısa çalışma ödeneği, geçici iş göremezlik ödeneği veya nakdi ücret desteği alan işçilerine yardım amaçlı olarak alınan ödeneğin üzerinde bir ücret ödemesi yapmak istemektedir. Yardım amaçlı olarak yapılan bu ödemelerin sigorta primine tabi olup olmayacağı, değişik defalarda Sosyal Güvenlik Kurumu'na('SGK') sorulmuştur. SGK, bu ödemelerin prime tabi olup olmayacağının 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 80'inci maddesinde ve işveren uygulama tebliğinde açıklandığını belirtmiştir.
Çalışanlara çeşitli nedenlerle işyerinde fiilen çalışmadıkları dönemlerde ödenen ücretlere 'atıfet kabilinden' ücret adı verilmektedir.
Kısa çalışma döneminde işverenlerin atıfet (yardım) kabilinden yaptıkları ödemelerin sosyal güvenlik bildirimleri ve gelir vergisi konularıyla ilgili olarak yapacağımız açıklamalar bugünkü yazımızın konusu olacaktır.
Sosyal Güvenlik Primleri Yönünden bu tarz ödemeler ile ilgili 5510 sayılı Kanunun 80'inci maddesinde ve işveren uygulama tebliğinde yer verilmiştir. İlgili madde metni aşağıda yer almaktadır;
'4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir.
a) Prime esas kazançların hesabında;
Hak edilen ücretlerin,
Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,
İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin, brüt toplamı esas alınır.'
Bununla birlikte yine aynı maddede aşağıdaki hükümler de yer almaktadır:
[1]Türkiye Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği, 'SİGORTALILARA YARDIM AMAÇLI (ATIFET KABİLİNDEN) YAPILAN ÖDEMELER SİGORTA PRİMİNE TABİDİR', Mevzuat Sirküleri No: 118, https://turmob.org.tr/sirkuler/detailPdf/a19cec31-4894-40d4-b5a3-3c9425edfcbe/sigortalilara-yardim-amacli--atifet-kabilinden--yapilan-odemeler-sigorta-primine-tabidir, Erişim tarihi: 06. 10.2021.