Avrupa'nın en büyük denizde toplu ulaşım sağlayıcısı olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki Şehir Hatları AŞ; Fransız Kalkınma Ajansı’nın (AFD) “Ulaşım Sektöründe Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” konulu hibe çalışmasının proje yürütücüsü ve uygulayıcısı oldu. İstanbul’da Şehir Hatları’nın, İzmir’de ESHOT’un, Ankara’da ise EGO’nun almaya hak kazandığı 100 bin Euro’luk hibe ile çalışan kadın sayısının arttırılması hedefleniyor.
173 yıllık köklü geçmişi, yenilikçi ve sürdürülebilirlik anlayışıyla sektörün amiral gemisi olarak faaliyetlerini sürdüren Şehir Hatları, kadın ve erkeklerin yaşamın her alanında eşit hak ve fırsatlara sahip olması gerektiği inancıyla hareket ediyor. Son beş yılda; kadın gemicileri, Şehir Hatları tarihinin ilk kadın kaptanını ve kadın yöneticileri işe alarak kadın istihdamını yüzde 295 oranında arttıran Şehir Hatları, şimdi de Fransız Kalkınma Ajansı’nın (AFD) “Ulaşım Sektöründe Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” konulu hibe çalışmasının İstanbul’daki proje yürütücüsü ve uygulayıcısı oldu.
Tarihi Haliç Tersanesi’ndeki İstanbul Sanat Müzesi’nde düzenlenen imza törenine; Fransa Büyükelçisi Isabelle Dumont, Üsküdar Belediye Başkanı Sinem Dedetaş, İBB Genel Sekreter Yardımcısı Cemal Ufuk Karakaya, İBB Ulaşım Grup Başkanı Dr. Özgür Soy, İBB Mali Hizmetler Daire Başkanı Rezzan Neslihan Vural, AFD Genel Müdürü Rémy Rioux, Şehir Hatları Genel Müdürü Ercüment Güldik, ESHOT Genel Müdürü Turgay Bozoğlu, EGO Genel Müdür Yardımcısı Zafer Tekbudak katıldı.
“Liderin bakışı zincir etkisi yaratıyor”
Üsküdar Belediye Başkanı ve önceki Şehir Hatları Genel Müdürü Sinem Dedetaş yaptığı konuşmada “Şehir Hatları görevimi yürüttüğüm dönemde biz bu çalışmayı yaparken, sevgili başkanımız Neslihan Hanım’ın önderliğinde toplu ulaşımda kadının olmanın toplumsal faydaları üzerine düşündük. Bunu biraz da veriyle destekledik. Özellikle toplu ulaşımda kadının olması, kadın yolcularda toplu ulaşımı kullanmada bir güven hissinin oluşmasını tetiklediğini gördük. Dolayısıyla bu proje liyakatli kadınların toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında hak ettikleri yerlere getirilmesinin yanı sıra aynı zamanda toplu ulaşımı kullanan kadın sayısının artmasına da çok büyük katkı sağlayacak. 2019’da İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı Sayın Ekrem İmamoğlu kazandığında, Büyükşehir Belediyesi genelinde ve şirketlerinde kadın sayısı son derece düşüktü. Ekrem Başkanımızın bakışı sayesinde hak eden, liyakatli kadınların göreve getirilmesinin bir etkisi olarak bugün Üsküdar Belediye Başkanlığı’nı yaptığım görevde de kadın çalışan konusundaki farkındalığımız çok yüksek. Bu nedenle liderin bakışının önemini ve zincir etkisini burada paylaşmak istiyorum. Şehir Hatları döneminde yaptığımız bu çalışmaların, özellikle kadın farkındalığı konusunun AFD’nin dikkatini çekmesi, bambaşka bir öneme sahip bizim için. Kadın farkındalığının devam etmesi ve sürdürülmesi noktasında bu destek çok kıymetli ve çok yüksek katkılı.” dedi.
“İstanbul’un ulaşımında kadınların ayak sesleri”
İmza törenine katılan İBB Ulaşım Grup Başkanı Dr. Özgür Soy “Ulaşım tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de erkeklerin ağırlıkta olduğu bir sektör. Ve denge daha okul yıllarında bozuluyor çünkü sektör çalışanlarının eğitim aldığı teknik okullarda okuyan kadınların sayısı yok denecek kadar az. Gelecekte bu alanda iş imkanlarının kendilerine kapalı olduğunu düşünen kadınlar en baştan bu alanda eğitim almayı seçmiyorlar ve bu kısır döngü devam ediyor. İBB’de kadın istihdamı Haziran 2019’dan bu yana yüzde 70’e yakın arttı. Sadece iştirak şirketlerimizde kadın çalışan sayısındaki artış yüzde 98’e ulaştı, kadın yönetici sayısı 5 yılda yüzde 120 artış gösterdi. İBB’de ‘kadın işi-erkek işi’ algısı ortadan kaldırıldı, “işin cinsiyeti yoktur, uzmanı vardır” yaklaşımı ile hareket ediliyoruz. 2019 yılından itibaren sadece Şehir Hatları’nda değil diğer ulaşım sistemlerinde de kadınlar her alanda görev yapmaya başladılar. Örneğin; kent içi ulaşımın önemli aktörlerinden Metro İstanbul’da 2019 yılına göre toplam kadın çalışan sayısı 3,5 kat, kadın tren sürücüsü sayısı ise 52 kat arttı. Bugün geldiğimiz noktada Metro İstanbul’da her 3 tren sürücüsünden biri kadın. Türkiye’nin en köklü ulaşım markası İETT’de 2019’da hiç kadın şoför yoktu, bugün ise İstanbul trafiğinde direksiyon başında 150’yi aşkın kadın otobüs şoförü görev yapıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, pek çok alanda Türkiye’nin diğer şehirlerine örnek oluyor. İstanbul’un ulaşımında kadınların ayak seslerinin daha çok artacağına ve bu sesin yankısını Türkiye’nin diğer şehirlerinde de duyacağımıza inanıyorum.” dedi.
“Değişimin önderleriyiz”
İBB Mali Hizmetler Daire Başkanı Rezzan Neslihan Vural da şunları söyledi: “Burada Sinem Başkan’ı gördünüz, beni gördünüz; biz İBB’de 2019’da başlayan bu değişimin aslında bir bakıma önderleriyiz. Biz kadının sadece evde değil, dışarda da bir rol model olmasını, ekonomik hayata katılmasını çok önemsiyoruz. Sadece İBB’de değil, Şehir Hatları, Metro ve İETT ile birlikte tüm toplu taşımada cinsiyet eşitliğinin olması ve kadının rolünün arttırılması gerektiğini düşünüyoruz. AFD’nin uluslararası know-how’ını bize transfer ediyor olmasından ve onlarla işbirliği yapıyor olmaktan çok mutluyuz.”
“Sektörde öncü olmaya devam edeceğiz”
Şehir Hatları Genel Müdürü Ercüment Güldik törende yaptığı konuşmada, “AFD ile görüşmelerimiz, Üsküdar Belediye Başkanımız Sayın Sinem Dedetaş’ın, genel müdürlüğü döneminde başlamıştı. Sinem Başkan ve Mali Hizmetler Daire Başkanı Sayın Neslihan Vural’ın liderliğinde başlayan ve gelişen bu süreci, bugün atacağımız imzalarla tamamlayacak olmanın mutluluğunu yaşıyoruz” dedi.
Denizciliğin erkek egemen bir sektör olduğuna dikkat çeken Ercüment Güldik şöyle devam etti: “Özellikle deniz toplu ulaşımında hizmet veren özel operatörlerde çalışan denizci kadın neredeyse yok denecek kadar az. Özel sektörde, tersanelerde sayı oldukça düşük. Toplumda fırsat ve cinsiyet eşitliğini vizyon olarak benimseyen Şehir Hatları olarak bu konuda sektöre öncülük ettiğimizi düşünüyoruz. Öyle ki son beş yılda gerçekleştirdiğimiz çalışmalar sayesinde, Şehir Hatları tarihinde ilk kez kadın gemicilere istihdam sağladık. 2019'da 21 kadın personelle başladığımız bu yolculuğumuzda, bugün itibarıyla 84 kadın çalışana ulaşarak, kadın istihdamını yüzde 295 oranında arttırdık. Bu rakamlar elbette yeterli değil. Hedefimiz denizcilik sektöründe, tersanelerde, gemilerde, deniz taksilerde, deniz dolmuşlarda daha fazla kadın çalışan görmek.
Bu iş birliğiyle yapacağımız çalışmalar, kuşkusuz bu hedefimize ulaşma konusunda çok önemli bir adım olacak. Bu iş birliği sayesinde, cinsiyet eşitliği bilincini güçlendirmenin yanı sıra sektördeki erkek egemenliğini yıkma hedefimize de yaklaşmış olacağız. Şehir Hatları olarak toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda attığımız adımlarla sektörde öncü olmaya devam edeceğiz.AFD gibi köklü ve uluslararası kurumla işbirliği içinde olmak, denizcilik ve kamu sektöründe öncü olan şirketimiz için çok önemli. Bize bu kıymetli işbirliğini sağladıkları için AFD’ye çok teşekkür ediyorum.”
“20 Yıldır iş birliği içindeyiz”
AFD Genel Müdürü RémyRioux ise “AFD, sürdürülebilir ve kapsayıcı hareketlilik yoluyla kadın-erkek eşitliğini, sosyal katılımı ve kadınların iş dünyasına ve kamu hizmetlerine daha iyi erişimini desteklemek için Türk belediyelerini desteklemektedir. İstanbul’da Şehir Hatları, İzmir’de ESHOT ve Ankara’da EGO ile kurulan bu yeni ortaklık aracılığıyla AFD; kadınların ulaştırma sektöründe istihdam edilebilirliği, sektördeki kadın çalışanların sürekli eğitimi ve ayrımcı olmayan işe alım politikalarının eğitim yoluyla geliştirilmesi konularında şehirleri desteklemeyi amaçlamaktadır” dedi.