İNŞAAT VE İMALAT KAVRAMI
4721 sayılı Türk Medeni Kanununda inşaatın tanımı yapılmamıştır.
743 sayılı Medeni Kanunda ise inşaat ve imalat; arazi ile birleştirilmiş ve malzeme ve emek sarfı ile imal, inşa veya tanzim edilmiş şeyler olarak tanımlanmıştı. Kanunda inşaat ve imalattan genel olarak bahsedilmiştir. 3194 sayılı İmar Kanununda ise yapı kavramı tanımlanmıştır. Buna göre; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi veya hususi yeraltı ve yer üstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir. Ancak bu konu, mahkeme içtihatlarında ve doktrinde daha fazla açıklanmış ve açıklığa kavuşturulmuştur. Gerçekten doktrine göre; binalar ve bunların eklentileri, duvarlar, köprüler, bir köprünün mesnetleri, bir demiryolunun traversleri, raylar, çeşmeler, abideler, liman tesisleri, inşa edilmiş su kanalları, su bentleri, barajlar, maden galerileri ile mahzenler, kanalizasyonlar, telefon ve elektrik direkleri, havagazı boruları, yollar meydanlar, tüneller, kuyular vb. inşaat ve imalat kavramı içine girmektedir([1]).
Çalışma Bakanlığınca hazırlanan ve Bakanlar Kurulunca kabul edilen([2]) İşkolları Tüzüğünde ise inşaat; bina, yol, köprü, demiryolu, tünel, metro, kanalizasyon, liman, dalgakıran, havuz, istihkam, havaalanı, dekovil ve tramvay yolu, spor alanlarının yapımı gibi her çeşit yapıcılık işleri ile bunların etüt, proje, araştırma, bakım, onarım ve benzeri işler olarak açıklanmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 4. maddesinde yapım kavramı altında inşaat işlerinin tanımı yapılmıştır:
Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, elektrik santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkama, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım işleri.
Genel anlamı ile inşaat, malzeme ve işçilik kullanmak suretiyle, meydana getirilen bir gayrimenkulün yapı kısmına ilişkin faaliyetlerin tümünü içerir.
[1] Mustafa Reşit KARAHASAN, İnşaat İmar İhale Hukuku, Ankara, 1979, s. 67; Necip BİLGE, Borçlar Hukuku Özel Borç Münasebetleri, Ankara, 1971, s. 246; Sadık ARTUKMAÇ, İnşaat Hukuku, Ankara, 1975, s. 9.
[2] 10.11.1983 tarih ve 83/7376 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (06.12.1983 tarih ve 18243 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır).