Hayvanlar depremi önceden hissedebilir mi?

Arda arda yaşadığımız depremlerden sonra hepimiz bizim de başımıza gelir mi korkusunu içimizde hissetmeye başladık. Bu depremlerin öncesinde bazı hayvanların garip davranışlar gösterdiği iddiaları da, buna ilişkin bazı video görüntüleri de son günlerde gündemde yer almaya başladı.

Dünya üzerinde her yıl yüzbinlerce deprem olmakta ne yazık ki bunların yaklaşık 100 tanesi de büyük boyutlu depremler. Yerbilimcilerin her zaman ifade ettikleri gibi depremlerin ne zaman olacağını bilmek mümkün değil. Ancak eski çağlardan beri hayvanların deprem öncesindeki davranışlarına dair çeşitli anlatımlar mevcut.

Örneğin milattan önce 370 yılında Romalı bir yazar tarafından Helike şehrinde deprem olmadan önce farelerin ve böceklerin şehri terk ettiği belirtilmiş.

1975'te Çin'de gerçekleşen 7,3 'lük depremden önce yılanların şehri terk ettiği raporlanmıştır.

Depremler gerçekleşirken sarsıntılar şok dalgası yaratır; bunların ilk dalgaları insanlar tarafından hissedilemezken bazı hayvanlar tarafından hissedilebilir. Filler ve kuşlar çok düşük frekanstaki sesleri duyabilirken, kemirgenlerde insanlar tarafından algılanamayan yüksek frekansları duyabilirler.

Ancak araştırmacılar tarafından deprem tahminlerinde bunun bir uyarı sistemi olarak kullanılması ihtimali yer almıyor.

2018 yılında Amerikan Sismoloji Topluluğu dergisinde yayınlanan bir makalede yapılan 180 çalışmanın anormal hayvan davranışları ve depremler arasında ilişkisi olmadığını öne sürdü.

2020 yılında Konstanz Üniversitesi ve Max Planck Hayvan Davranışları Enstitüsü tarafından yürütülen çalışmada, deprem açısından oldukça hareketli bir bölge olan Kuzey İtalya'da hayvanlara takip cihazı takılarak hareketleri izlenmiştir.

İnek, koyun ve köpek tasmalarına takılan takip cihazı ile bu süre içerisinde kaydedilen 18 bin depremin çiftlik bölgesinde hissedilenleri incelendiğinde depremlerden 20 saat öncesinde hayvanların anormal davranışlar gösterdiği kaydedilmiştir. Hayvanların davranışları sarsıntılar çiftlik çevresine yaklaştıkça daha erken saatlerde başlamıştır.

Hayvanların depremi önceden sezmesinin arkasındaki nedenler tam olarak tespit edilebilmiş değil.

Bilim insanlarının daha iyi tahminler yapılabilmesi için çalışmanın genişletilmesi ve daha fazla hayvan üzerinde izleme yapılması gerektiği vurgulanıyor.