Kurumlar Vergisi Kanununun 13. maddesine göre; kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılmakta olup, yine Kurumlar Vergisi Kanununun Kabul Edilmeyen İndirimler başlıklı 11. maddesine göre, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar, kurum kazancının tespitinde indirim olarak dikkate alınamamaktadır.
Buna göre işletmeye ait olan daire ve dükkânların eşe, çocuklara veya yakınlara satışında, satış bedeli belirlenirken, emsallere uygunluk ilkesine uymak gerekiyor.
b) İlişkili Kişi
Gelir Vergisi Kanunu uygulamasında; teşebbüs sahibinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, bu şirketlerin ortakları, bu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirketler ilişkili kişi sayımaktadır.
Kurumlar Vergisi Kanunu uygulamasında ise ilişkili kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade etmektedir. Ayrıca ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılıyor.
c) Emsallere Uygunluk İlkesi
Emsallere uygunluk ilkesi, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade etmektedir.
Emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit edilen fiyat veya bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin ispat edici kâğıtlar olarak saklanması zorunludur.
d) Emsaline Uygun Fiyat veya Bedelin Tespitinde Uygulanacak Yöntemler
1 Seri no.lu Kurumlar Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde([1]) yapılan açıklamalara göre kurumlar, ilişkili kişilerle yaptığı işlemlerde uygulayacağı fiyat veya bedelleri, aşağıdaki yöntemlerden işlemin mahiyetine en uygun olanını kullanarak tespit edeceklerdir.
[1] 03.04.2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.