Türkiye’de milyonlarca çalışanın hayali olan erken emeklilik, belirli şartların sağlanmasıyla mümkün olabiliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevzuatına göre, erken emeklilikten yararlanmak isteyenler için prim gün sayısı, sigortalılık süresi ve yaş gibi kriterler büyük önem taşıyor. Peki, erken emeklilik için hangi şartlar gerekiyor? İşte vatandaşların merak ettiği detaylar…
1. Prim Gün Sayısı ve Sigortalılık Süresi
Erken emeklilikten faydalanabilmek için en temel şartlardan biri, yeterli prim gün sayısını tamamlamış olmak. 1999 öncesi sigorta girişi olanlar için 3600 gün, 1999-2008 arası girişi olanlar için ise genellikle 4500-5400 gün prim ödeme şartı aranıyor. Ayrıca, sigortalılık süresi de kritik bir rol oynuyor. Kadınlarda 20 yıl, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi, erken emeklilik kapısını aralayabiliyor.
2. Yaş Kriteri
Yaş, erken emeklilikte belirleyici bir faktör. Örneğin, 08 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için “kademeli yaş” sistemi devreye giriyor. Bu durumda, 3600 prim gününü dolduran bir kadın çalışan 50 yaşında, erkek çalışan ise 55 yaşında emekli olabiliyor. Ancak, 2008 sonrası sigorta girişi olanlar için yaş sınırı kademeli olarak 65’e kadar çıkıyor.
3. Özel Durumlar: Malulen ve Engelli Emekliliği
Sağlık sorunları nedeniyle çalışma gücünü kaybedenler için malulen emeklilik bir seçenek. Bu kapsamda, en az 1800 prim günü ve %60 oranında sağlık raporu gerekiyor. Ayrıca, engelli bireyler için ise vergi indiriminden yararlanarak erken emeklilik hakkı tanınıyor. Engellilik oranına göre prim gün sayısı ve yaş şartları esnetilebiliyor.
4. Borçlanma ve Toplu Ödeme
Askerlik, doğum veya yurt dışı çalışma gibi dönemleri borçlanarak prim gün sayısını artıranlar, erken emeklilik şansını elde edebiliyor. Özellikle kadın çalışanlar, her çocuk için 720 güne kadar borçlanma yapabiliyor.
Uzmanlar Ne Diyor?
Sosyal güvenlik uzmanları, erken emeklilik için vatandaşların sigorta başlangıç tarihine göre haklarını kontrol etmesi gerektiğini vurguluyor. “1999 öncesi sigortalı olanlar daha avantajlı, ancak yeni düzenlemelerle bu haklar sınırlanabilir” uyarısında bulunan uzmanlar, bireysel başvuruyla SGK’dan detaylı bilgi alınmasını öneriyor.
Hükümet cephesinden ise erken emekliliğe yönelik yeni bir düzenleme sinyali gelmedi. Ancak, ekonomik koşullar ve seçim atmosferi, bu konuda yeni adımların gündeme gelebileceği beklentisini artırıyor. Çalışanlar, erken emeklilik hayallerini gerçekleştirmek için şimdilik mevcut şartlara odaklanmış durumda.
