En uzun gece, en kısa gündüzün yaşandığı ve sonrasında gündüzlerin uzayıp gecelerin kısaldığı kış gündönümü doğası taşıyan Toprak elementi, sakallı, kısa kiton(*) giymiş, bir hortum içinde, ağzından şiddetle rüzgar üfüren, kanatlı ve yaşlı bir adam olarak tasvir edilen Yunan Tanrısı Boreas'ın Kuzeyden getirdiği soğuk rüzgarlarla ilişkilendirilir. Bu rüzgar, batı dillerinde 'Bora', Türkçede 'Poyraz' olarak bilinir. Boreas, genellikle şiddet eylemleri içinde yer alır, hortumlar kasırgalarla yaptığı yıkımlar ve kaçırmalar onun işidir. Trakya'da büyümüş olarak anlatılır; çünkü Trakya Hellas'a göre daha soğuk bir ülkedir. Eskiler yaz sıcağını hafiflettiğinden bu rüzgar için 'Lodos cehennemden, Poyraz cennetten gelir.' derlermiş. Toprak elementinin karanlık yüzü tembellik ve melankolik tutumlar olarak ifade edilir. Platon bu rüzgarla ilişkilendirilen toprak elementi için karanlık, kalın ve hareketsiz demiştir.
En uzun gecenin yaşandığı kış gündönümü sonrası uzayan gündüzlerin geceyle eşitlendiği ve sonrasında gündüzlerin uzamaya devam ettiği bahar ekinoksu doğası taşıyan Hava elementi, Doğudan esen, Yunan Tanrısı Eurus'un sıcak, nemli fırtınalar getiren rüzgarlarıyla ilişkilendirilir. Bizde Gündoğusu adı verilen rüzgar, soğuk ve kuru eser. Pek sevilmez. Hava elementinin karanlık yüzü alaycı sözler, övünme, boş konuşma ve ciddiyetsizlik olarak geçer. Bizde de sululuk kelimesi bu anlamda kullanılır. Platon bu rüzgarla ilişkilendirilen hava elementi için karanlık, ince ve hareketli demiştir.
En uzun gündüzün yaşandığı yaz gündönümü sonrası uzayan gecelerin gündüzle eşitlendiği ve sonrasında gecelerin uzamaya devam ettiği sonbahar ekinoksu doğası taşıyan Su elementi, Batıdan Doğuya doğru esen yumuşak bir rüzgar olarak bilinen Yunan Tanrısı Zephyrus ile ilişkilendirilir. Sevilen, insanın işini kolaylaştıran bir rüzgardır, denizcilere yardım eder ve baharı, çiçekleri ve meyveleri muştular.
Hem Zephyrus hem de Güneş Tanrısı Apollon, genç Yunan prensi Hyacinth'e aşık olur. Oğlanın kalbini çalmak için aşık atarlar ve sonunda Apollon kazanır. İkisini disk atarken gören Zephyrus, kendinden umulmayacak bir hiddetle diski zavallı oğlanın kafasına fırlatır ve onu öldürür. Keder içindeki Apollon, prensin kanından sümbül çiçeğini yaratır. O zamandan beri mor sümbül aşk, beyaz sümbül sadakat demektir. Bu söylence su elementinin karanlık yüzünü düşündürebilir ki bunun zevk ve şehvet olduğundan söz edilir. Platon bu rüzgarla ilişkilendirilen su elementi için karanlık, kalın ve hareketli demiştir.
En uzun gündüz, en kısa gecenin yaşandığı ve sonrasında gecelerin uzayıp gündüzlerin kısaldığı yaz gündönümü doğası taşıyan Ateş elementi, Güneyden esen, bizdeki adı Lodos olan Yunan Tanrısı Notus ile ilişkilendirilir. Sıcaklığın yükselmesine sebep olan bu rüzgar, sersemleştirici bir etkiye sahiptir. Ateş elementinin karanlık yüzü öfke ve gurur olarak karşımıza çıkar. Platon bu rüzgarla ilişkilendirilen ateş elementi için parlak, ince ve hareketli demiştir.
(*) Boyundan ayak bileklerine dek yumuşak kıvrımlarla dökülen giysi.
----------------
Kaynakça:
Astroloji Dersleri- Barış İlhan, Barış İlhan Yayınevi
Yelkencilerin Bilmesi Gereken Rüzgar Tanrıları- merinakedisi.com
Aiolos ve Rüzgarlar- mitolojisi.com