Ülkemiz ekonomisinin çeşitli ve kronik sorunlarını çözmek için yapılması gerekenleri naçizane görüşlerim olarak bu köşede değişik zamanlarda ifade etmiş olmakla birlikte; söz konusu sorunların daha da ağırlaştığı bu dönemde toplu olarak bir kez daha belirtmek ve bunların bir metin içinde kaybolmasını önlemek, kolay görülmesini ve dikkat çekmesini sağlamak için; öncelikle yapılması gereken bazı hususları maddeler halinde aşağıdaki gibi sıralıyor, ilgililerin ve ilgilenenlerin takdirlerine ve bilgilerine sunuyorum.
- Gerçekçi olmak,
- Öz eleştiri yapmak,
- Dış güçler ve faiz lobisi gibi söylemlere sığınma kolaycılığına kaçmadan; sorunlara ivedilikle ve rasyonel bir bakışla odaklanmak (Küresel güçlerin Ülkemizi borçlandırma, tarım ve hayvancılığımızı bitirme gibi bazı konulardaki sistemli çabalarını da unutmamak ve gerekli tedbirleri almak),
- Dünyadaki siyasi ve ekonomik gelişmeleri öngörme kapasitesini artırmak,
- İç ve dış siyaseti birbirinden arındırmak,
- Siyasetteki kutuplaşmanın azaltılmasına siyasi iktidarın daha fazla çaba sarf ederek; iç siyasi nabzı düşürmek ve böylece dışsal görüntümüzü olumlu bir tabloya dönüştürerek, ekonomik güven açısından ivme kaybını telafi etmek,
- Siyasiler başta olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarında büyük ve ciddi bir tasarruf seferberliğine girmek,
- Bürokratları atama ve görevden alma yetkisi olan siyasi iktidarların bürokrasiyi suçlama gibi temeli olmayan bir yaklaşım yerine, bu görevlere; bürokratik doygunluğa ulaşmamış, liyakat sahibi, her türlü siyasi çevrelerden uzak ve tüm enerjisini de görevine yönlendirecek kişileri getirmek ve sorunları çözecek önerileri yine bu bürokratların bulacağı unutulmayarak, bürokratik motivasyonu azaltacak söylemlerden kaçınmak,
- Geniş katılımlı ve her türlü görüşün kendini ifade edebildiği milli şuraları hükümetin öncülüğünde ivedilikle yapmak, alınacak kararları uygulamak ve raporlardaki çeşitli önerilerin tozlu raflarda kalmamasını sağlamak (Eğitim, sanayi, tarım ve hayvancılık ile turizm konuları başta olmak üzere),
- Enflasyondan sadece Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını sorumlu tutan ve diğer parametreler ile kurumsal etkileri dikkate almaktan kaçınan yaklaşımlardan vazgeçmek,
- Her türlü üretim aşamasındaki girdi maliyetlerini düşürecek kapsamlı ve koordineli tedbirleri almak,
- İstihdamın bir sonuç olduğu, asıl olarak üretimin artırılmasına yönelik çabaların öne çıkması gerektiğinin farkına varmak,
- Özellikle tarım ve hayvancılık alanında bir üretim planlamasını ivedilikle yapmak,
- Gereksiz ithalatı önleyecek mali ve idari tedbirleri süratle uygulamaya sokmak,
- Ülkemizde uygulanan şekliyle kamu özel sektör işbirliği modelinin ekonomi üzerinde yarattığı ve yaratacağı olumsuzluklar dikkate alınarak, kamu yatırımlarına farklı ve rasyonel bir çözüm getirmek,
- Bütçe dışındaki kamu kaynaklarını asgari düzeyde tutmak,
- Kurumsal ödenek alışkanlıkları ile kamu kurum ve kuruluşlarının yapısında yapılan değişiklikler dikkate alınarak; sıfır tabanlı bütçe uygulamasına geçmek.
Yukarıdaki önerilerin siyasi ve bürokratik karar vericiler tarafından, geleneksel alışkanlıklar kapsamında; bilinen basit öneriler olarak küçümsenmemesi ve ileri sürülecek çeşitli gerekçeler sonucunda, klasik ertelemelere uğramaması ve değerlendirilmesi dileğiyle.