Vücutta yeterli miktarda demir minerali bulunmaması halinde kırmızı kan hücreleri azalarak kansızlık denilen duruma neden olur. Kırmızı kan hücrelerinin yapısında hemoglobin bulunur. Hemoglobin vücutta oksijen taşınmasını sağlayan bir tür proteindir. Bu proteinin üretilmesi için demire ihtiyaç vardır. Demir eksikliği sonucu oluşan kansızlık dünya üzerinde en sık görülen kansızlık türüdür.
Demir eksikliğinin nedenleri 3 ana gruba ayrılır.
1) Besin yoluyla yeterli demirin alınmaması (aşırı diyet kısıtlamaları, et, yeşil sebze yenmemesi gibi)
2) Besin yoluyla sindirim sistemine giren demirin emiliminin yeterli olmaması (iltihabi bağırsak hastalıkları, bariatrik cerrahi gibi geçirilmiş mide ve bağırsak ameliyatları vb.)
3) Kan kaybının olduğu durumlar (kadınlarda adet dönemlerindeki yoğun kanamalar, mide kanaması, hemoroid-basur nedenli kanamalar, mide-bağırsak kanserleri gibi)
Demir eksikliği belirtileri nelerdir?
Vücutta demir eksikliğinin yoğunluğuna göre belirtilerde farklılık göstermektedir. En sık görülen bulgular; yorgunluk, nefes darlığı, ten renginde solukluk, baş ağrısı, baş dönmesi, kalp çarpıntısı, cilt ve saç dokusunda yıpranma, el ve ayakların soğuk olması, sıradışı ürünleri yeme isteği( kahve telvesi, cam, buz,toprak gibi), algılama ve öğrenmede yavaşlık.
Tedavisi nasıl sağlanır?
Tedavi aşamasında demir yönünden zengin besinlerin tüketilmesi önemlidir. Kırmızı et, balık, karaciğer, dalak, brokoli, lahana, baklagiller ve pirinç demir yönünden zengin besinlerdir. Ayrıca vücudun demir depolarının dolması için demir ilaçları kullanılabilir. Sindirim sorunu yaşayan kişiler için damar yolundan da demir takviyesi sağlanarak tedavi uygulanabilir.
Demir eksikliğinin tedavi edilmemesi durumunda fiziksel ve zihinsel performans düşüklüğü, kalp sorunları, akciğer sorunları ve hatta psikiyatrik sorunlar bile yaşanabilmektedir.
Demir eksikliği hamilelik döneminde de görülebilen bir sorundur. Tedavi edilmediği ileri derecedeki durumlarda bebek ölümleri, bağışıklık sistemi zayıflıkları ve enfeksiyon gibi durumlara yol açar.
Hangi hastalıklar demir eksikliğine yol açar?
Özellikle çölyak ve crohn hastalığı bağırsaklardaki demir emilimini bozmaktadır. Ayrıca mide ve oniki parmak bağırsağı ülserleri, kolon polipleri, myomlar da vücutta kan kaybına neden olduğu için demir miktarını azaltır. Böbrek yetmezliği ve kalp yetmezliği gibi sorunlar da demir eksikliğine yol açabilir.