Cumhuriyet, bir başarı ve kahramanlık öyküsü…
Milli mücadele ile kazanılan zafer, Cumhuriyet ile birlikte her alanda olduğu gibi ekonomide de sağlanan başarılarla taçlandırıldı.
Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren her alanda kalkınma ve modernleşme başlamış, savaştan yeni çıkmış, genç nüfusu olmayan bir ülkede, dünyada yaşanan ekonomik ve siyasi buhranların arasında bir ekonomik mucize yaratılmıştı.
MİLLİ EKONOMİ
- Osmanlı İmparatorluğu'ndan kalan dış borçlar devralındı ve ödendi.
- Yabancı sermayenin elindeki stratejik hizmetler ve madenler millileştirildi.
- Yabancıların elinde olan tütün, şeker, alkol ve petrol tekeli devlete geçti.
- Dünyada ilk demokratik kalkınma planı 1931 yılında Türkiye'de uygulamaya konuldu.
- Etibank, Sümerbank, Denizbank, Emlak Bankası, Türkiye Sanayi ve Kredi Bankası, PTT, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, DİE, AOÇ, THY, Türkiye Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü, MTA, TİGEM gibi milli ve modern kurumlar oluşturuldu.
- 1923-1938 arasında mevduat miktarı 57 kat, mudi sayısı 122 kat arttı. Milli bankaların toplam mevduattaki payı yüzde 32'den yüzde 82'ye yükseldi.
- 1925 yılında devlet sermayesiyle Sanayi ve Maadin Bankası kuruldu. İş Bankası, Sümerbank, Etibank, Halk Bankası ile 1930'da T.C. Merkez Bankası kuruldu ve 1931'de 6.127 kilo olan altın rezervi, 1938'de 26.190 kiloya ulaştı.
BÜTÇE VE BÜYÜME
- 1924 - 1938 arasındaki 11 bütçe denk bağlandı, 3'ü fazla ve sadece bir tanesi açık verdi.
- 1923-1938 yıllarında büyüme ortalaması yüzde 8 oldu.
ULAŞIM
- 1923'de 3.756 km. olan demiryolu ağı yüzde 100 artarak 1939'da 7.325 km'ye ulaştı. 1923'de km2'de 24 metre olan demiryolu yoğunluğu 1939'da 51 metre oldu. Demiryolları ile taşınan yük miktarı ise 1929'da 356 milyon ton/km'den 1938'de yüzde 340 artışla 1.564 milyon ton/km'ye yükseldi.
- 1927-1938 yılları arasında karayolları uzunluğu da yüzde 42 arttı.
SANAYİ
- Uşak, Turhal, Alpulu ve Eskişehir'de şeker fabrikaları, Nazilli, Bünyan, Ereğli, Bursa ve Kayseri'de dokuma fabrikaları, Ankara'da çimento, Karabük'de demir-çelik, Gemlik'de suni ipek fabrikaları ve Paşabahçe cam fabrikası kuruldu.
- İlk uçak fabrikası 1926 yılında Kayseri'de kuruldu. 1930'lu yıllarda dünyadaki en iyi avcı uçağı türünden birisi burada üretiliyordu.
TARIM
- 1927 yılında 210.794 olan pulluk sayısı 1936'da 410.365'e çıktı. Tarım kredileri de 1923 den 1938'e kadar, 8 milyon liradan 41 milyon liraya yükseldi. 1930 yılında 5.3 milyon ton olan tahıl üretimi 1938 yılında 8.4 milyon tona, endüstri bitkileri üretimi de 351.000 tondan 704.000 tona çıktı.
- 1923 yılından 1938 yılına, besin maddelerinin toplam ithalat içindeki payı yüzde 16.8'den, yüzde 2.8'e geriledi.
Unutmamak gerek!
'Cumhuriyet, kimsesizlerin kimsesidir'
Bayramımız kutlu ve daim olsun